فرهاد داودوندی از بروجرد خیر برتر لرستان

پیام های تبریک به فرهاد داودوندی

بخاطر انتخاب فرهاد داودوندی از بروجرد

 بعنوان خیر برتر لرستان 

در مراسم  روز جهانی داوطلب در خرم آباد

توسط جمعیت هلال احمر لرستان

حق مرد را در زمانه نامردان باید مردانه ادا کرد.

فرهاد انتخاب شده از طرف یک ارگان یا سازمان نیست ،

او نماد واقعی یک خدمتگزار است.

هرکاری که می کند همه فکر و ذکرش محرومیت زدایی از بروجرد و اعتلای نام این شهر است ،

برخی از مسئولین کمی تامل کنند که چقدر از این مرد عقب هستند.

آنها شاغل شده اند در ادارات و نان و نامی نصیبشان شده  و

فرهاد داودوندی ما نان و نامش را با مردم بروجرد و برای مردم بروجرد تقسیم می‌کند و می بخشد.

مسئولین یاد بگیرید.

محمد پاپی نژاد-97/10/3

@@@@

بزرگمرد بی تکرار شهرم

جناب فرهاد داودوندی بی همتا

شما دارای صفات بارزی هستی که بی گمان یکی ازآنها خیر برتر  میباشد

اما برای من تو تصویر بارز مولایمان علی هستی که همتایی برایش یافت نمیشود

بر همه ما مردم شهرستان بروجرد مبارک باد داشتنت

مسئول انجمن نمایش شهرستان بروجرد

پژمان شاهوردی

@@@@


جناب آقای فرهاد داود وندی

باسلام

احتراما ضمن تشکر و قدردانی از همه ی زحمات بی شائبه ی جنابعالی در عرصه رسانه و‌مطبوعات و فضای مجازی

 بر خود لازم دیدم به نمایندگی از طرف جامعه فرهنگی و‌هنری بروجرد احراز مقام شامخ خیر برتر لرستان را خدمتتان تبریک عرض کرده

و از خداوند قادر متعال سعادت و سلامت شما و خانواده ی محترمتان را مسئلت می نمایم. بی شک اجر اخروی جنابعالی نزد خدای سبحان محفوظ خواهد ماند و درخشش فروتنانه ی شما در عرصه خیر اندیشی و مساعدت به محرومان شهرمان سرلوحه جوانان و رهروان این راه راستین قرار خواهد گرفت.

باشد تا تاریخ بروجرد از وجود چنین انسانهای شریف و‌خدمتگزاری به خود بالیده و آسمانش ستاره باران شود. همواره در پناه خدا باشید .

رضا میرزایی

@@@@@


جناب آقای داودوندی همکار و دوست گرامی، انشاالله در همه مراحل زندگی موفق ، پیروز و سربلند باشید.


نصیری

@@@@@

عمو فرهاد سلام

 عرض تبریک داریم خدمتتون باعث افتخارید
یاحق

 جدیدیان

@@@@@


جناب آقای فرهادداودوندی

انتخاب شایسته و بجای حضرتعالی را بعنوان خیر برتر استان لرستان را در روز جهانی داوطلب به شما ومردم شهرستان بروجردتبریک عرض مینمائیم انشاالله که در تمام مراحل زندگی موفق باشید

ارادتمند شما غلامعباس خاکباز


@@@@@

 حج بخدا جز به دل پاک نیست
شستن غم از دل غمناک نیست


برادر عزیزم
 حاج فرهاد داودوندی

انتخاب ارزشمندتان بعنوان خیر برتر لرستان (خیر داوطلب هلال احمر )
را در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر لرستان، تبریک عرض می نمایم.
تداوم مسیر خدمتگزاری صادقانه و انجام امور خیر خالصانه شما را از ایزد مهربان آرزومندم.

نادر پاپی

دبیر مجمع دانش آموختگان ایران
(شعبه بروجرد)

@@@@@

باز هم موفقیت فرهاد داودوندی فعال رسانه و خیر بروجردی در سطح استان لرستان

فرهاد داودوندی بعنوان خیر برتر لرستان در مراسم  روز جهانی داوطلب در خرم آباد توسط جمعیت هلال احمر لرستان مورد تقدیر قرار گرفت

ضمن تبریک، آرزوی توفیقات روز افزون را برای شما از خداوند متعال خواستاریم

مهربان

@@@@@

سلام آقا فرهاد

دست مریزاد ماشاالله  امیدوارم در تمام مراحل زندگی موفق پیروز باشید

ارادتمند شما

"حجتی"  اداره ورزش و جوانان

@@@@@

درود بر بزرگ مرد بروجرد و افتخار این شهرو تبریک به خاطر موفقیت دیگری که براستی برازنده شما و زحمات جنابعالی میباشد .برای شما آرزوی موفقیتهای بیشتر و سلامتی از خداوند منان خواستارم

شهاب تهمتن

@@@@

جناب آقای فرهاد داودوندی

انتخاب ارزشمند شما را بعنوان خیر برتر لرستان (خیر داوطلب هلال احمر )
را در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر لرستان، تبریک عرض نموده و تداوم مسیر خدمتگزاری صادقانه و انجام امور خیر خالصانه شما را از ایزد مهربان آرزومندیم.

روابط عمومی شهرداری

@@@@

باسلام وخدا قوت به مرد خستگی ناپذیر شهر بروجرد

چرا که کمکهای فرهاد داودوندی هم در ورزش  ملموس بوده  و هست

لذا شماباعث افتخار همه ما ورزشکاران شده اید


ترابی

مشاور مدیر کل ورزش استان لرستان

@@@@

جناب آقای فرهاد داودوندی

انتخاب ارزشمند شما را بعنوان خیر برتر لرستان (خیر داوطلب هلال احمر )
را در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر لرستان، تبریک عرض نموده انشالله همیشه و سرحال باشید

باشگاه پاسارگاد بروجرد

@@@@

برادرم خدوم و بزرگوارم جناب استادفرهاد داودوندی باسلام   

روحیه عشق به مردم در عرصه  خدمتگزاری سبب گردید بار دیگر افتخاری بزرگ برای دیارمان کسب نمایید      

 و خوشحالی وشادمانی را در راستای خدمت به بروجرد و بروجردی وبیش از 20 میلیون  نفر بازدید کننده وعضو سایت وزینتان در سراسر جهان هدیه نمایید.

لذاانتخاب شایسته شمارا به عنوان خیر برتر استان در روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر استان لرستان تبریک و تهنیت عرض نموده وکسب بالاترین مقام معنوی یعنی واژه خیر برتر رابه شما وعلاقمندانتان شاد باش عرض مینمایم.  

  با احترام.

پرویز   صیفوریان

@@@@

با سلام برادر عزیزجناب آقای داود وندی

 انتخاب بجا وشایسته شما را به مردم فهیم شهرستان بروجرد تبریک می گویم. امیدوارم در همه مراحل زندگی موفق وموید باشید.

ایام به کام... محمد موسیوند

@@@@

سلام.جناب داوود وندی عزیز

انتخاب شمارابعنوان خیربرتراستان لرستان تبریک عرض میکنم

به مصداق این بیت شعرازملک والشعرای بهار.

تاتوانی دفع غم ازخاطرغمناک کن.درجهان گریاندن اسان است اشکی پاک کن.

اردتمند ودوستدارهمیشگی شما

کوشکی


@@@@

انتخاب «فرهاد داود وندی»به عنوان   «خیربرترهلال احمراستان»

این انتخاب را به جناب داودوندی و کلیهٔ خیرین نیک اندیش بروجرد تبریک عرض
 می نمائیم.

خبر بروجرد

@@@@

سردار"بهبود مستمر" اوضاع اجتماعی شهر

آقای فرهاد داودوندی
انتخاب جنابعالی بعنوان "خیر برتر" از سوی جمعیت هلال احمرلرستان،گواه دیگری بر درستی راه توست، که خدمت به مردم درآن افتخارست
سایه ات مستدام

مقسمی

@@@@

باز هم موفقیتی دیگر در سطح استان لرستان


انتخاب فرهاد داودوندی از بروجرد بعنوان خیر برتر لرستان  در مراسم  روز جهانی داوطلب در خرم آباد

توسط جمعیت هلال احمر لرستان


از طرف جامعه خبری بروجرد این موفقیت را به همکار پرتلاش و خیرمان تبریک عرض می کنیم.

دلیران

@@@@

تبریک تبریک تبریک

 لیاقتت بیشترازایناست دعای مابدرقه وادامه راهته

 خداعاقبت بخیرت کنه بزرگوار دلسوزمحرومان

 کسانی که باخدامعامله میکننداینه نتیجش خوشابه سعادتت

ارادتمندودعاگویت

خانواده"" معلول نخاعی""

مراد مکتشف

@@@@

سلام.جناب داوود وندی عزیز

انتخاب شمارابعنوان خیربرتراستان لرستان تبریک عرض میکنم

به مصداق این بیت شعرازملک والشعرای بهار.

تاتوانی دفع غم ازخاطرغمناک کن.درجهان گریاندن اسان است اشکی پاک کن.

اردتمند ودوستدارهمیشگی شما

پایگاه حضرت ولیعصر(عج)کوی ابراهیم آباد


@@@@

آقای داودوندی

انتخاب حضرتعالی را به عنوان خیر برتر استان در روز جهانی داوطلب به شما تبریک و امیدوارم همیشه درتمام زمینه ها موفق و سر بلند باشید.
با احترام

 حسین سامانی

@@@@

با سلام خدمت مرد تمام نشدنی و خستگی ناپذیر دوست خوبم جناب اقای فرهاد داود وندی

شما لایق تر از اینها بودید و هستید

امیدوارم خدا به شما و خانواده محترمتان سلامتی بدهد

 مبارک تون باشد ای مرد از خود گذشته

  غلامرضا هدایتی

@@@@

جناب آقای داودوندی عزیز

با سلام

انتخاب شما را به عنوان خیر نمونه استان تبریک عرض می کنم و آرزو دارم عمر با برکت داشته باشید .

شهرام شهبازی

@@@@

سلام فرهاد خان داوود وندی عزیز

دستهایی که کمک میکنند پاکتر از دستهایی هستند ک فقط دعا میکنند.

انتخاب شمارابعنوان خیربرتراستان لرستان تبریک عرض میکنم.

محمد کریمی
شهروند

@@@@

جناب آقای فرهاد داودوندی

انتخاب ارزشمند شما را بعنوان خیر برتر لرستان (خیر داوطلب هلال احمر )
را در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر لرستان، تبریک عرض نموده انشالله همیشه و سرحال باشید

باشگاه یاسین پیشرو بروجرد

@@@@

دوست آن باشد که گیرد دست دوست
                              در پریشان حالی و افتادگی

جناب آقای فرهاد داودوندی

امروز که متوجه شدیم جنابتان بعنوان خیر برتر در لرستان (خیر برتر هلال احمر ) انتخاب شده ای به خودمان بالیدیم و افتخار کردیم.

این انتخاب رو به شما و خانواده محترمتان و همه ی همشهریان بروجردی تبریک عرض میکنم.

امیدوارم که همیشه سالم و تندرست باشی.

چه خوب گفتی: به خودت افتخار میکنی که یک هلال احمری هستی.

 ما هم به تو افتخار میکنیم

ارادتمند محمد بیاتی

@@@@

خیر صاحب قلم و فرهیخته، جناب آقای داوودوندی عزیز

کسب عنوان «خیر نمونه» جمعیت هلال احمر لرستان، کمترین تقدیر و عنوانی است که شایسته شماست.

توفیقات روزافزون و تندرستی همیشگی رو برای شما آرزو میکنم.

با تقدیم احترام

«دکتر ستار زرینی»

«سردفتر ازدواج ۵ و طلاق ۲ بروجرد»

@@@@

افتخار ما هستی


فرهاد جان تبریک ما را بپذیر موفق باشی


علی گلستانی


@@@@

جناب اقای داوود وندی عنوان خبر نگار ممتاز در لرستان برازنده ی شماست امیداریم در ایران هم این مهم برای شما در واقع برا بروجرد اتفاق بیفتد افتخار ورزشکاران بروجرد  پرچمت بالا

حسین گودرزی

@@@@


باعث افتخار ما هستین عمو فرهاد

انتخاب شایسته شما را بعنوان خیر برتر لرستان از صمیم قلبم تبریک میگم

م. فتح الهی

@@@@

آقای داودوندی

باسلام وعرض ارادت تبریک به خاطر افتخارا ت پی درپی حضرتعالی باید بگم که مایه افتخاربروجرد و لرستان و درنهایت ایران بزرگ هستید

اینشاالله که پرچم این دیار همیشه بالا باشد

دوستدار شما

 علیرضا رنگینی


@@@@

سلام  عمو فرهاد

بازهم خبری خوش از افتخارات معنوی جنابعالی به گوشمان رسید خوشیم وشادان از وجودی همچون شما

پس برایمان پایدار و ثابت قدم بمان

داود پیرزادی

@@@@

برادر ودوست گرامی
جناب آقای فرهاد داوودوندی..چهره رسانه ای شهرمان

باسلام

قطعا اقدامات خیر وبانیت خالص جنابعالی که اجر وثواب اخروی درپی خواهد داشت برکسی پوشیده نیست.

موفقیت جدید شما را تبریک عرض میکنم وبروجرد به شما افتخار خواهد کرد.

امیرثقلینی ....

خدمتگزارمردم درمنابع طبیعی بروجرد

@@@@

آقا فرهاد عزیز

 افتخار بهترین خیرین کمترین لقب برای شما ست برایتان بهترین ها را آرزو دارم

مهدی ولی الهی  مدیر دبستان امام سجاد ع

@@@@

آقای داودوندی برادر بزرگوار و ارزشمند و مرد عرصه‌های آگاهی .

اطلاع رسانی.فداکاری و ایثار وقتی خنده حاصل از رفع گرفتاریهای مردم را که به پاس زحمات شبانه روزی حضرتعالی و دوستان اهل اخلاصتون ایجاد شده میبینم

با خودم فکر میکنم بی مهریست اگر دست کم با جمله ای از اینهمه ایثار و انساندوستی قدر دانی نشود وقتی بیماری دردش تسکین می یابد با حاجتمند ی نیازش تامین میشود

 حس میکنم انسانهای بزرگی چون شما باعث جوانه زدن امید در دلهایی میشوند که بعد از خداوند تنها امید شان به بزرگانی چون شماست
دست مریزاد پایدار و سلامت باشید


حمید چرخشت

دبیر دبیرستانهای بروجرد

@@@@

افتخار بروجرد

جناب داودوندی سلام ؛ خسته نباشید
کسب عنوان 《خیر نمونه》 جمعیت هلال احمر لرستان را به شما مرد همیشه فعال در کار های نیک و کار های خیر تبریک عرض مینماییم .
آرزوی توفیق و تندرستی روز افزون برای شما

 امیرمهدی گیوکی

@@@@

باز هم موفقیتی دیگر در سطح استان لرستان


انتخاب فرهاد داودوندی از بروجرد بعنوان خیر برتر لرستان  در مراسم روز جهانی داوطلب در خرم آباد توسط جمعیت هلال احمر لرستان

رسانه مردمی بروجرد این موفقیت را به خیر و خبرنگار فعال بروجردی آقای "فرهاد داودوندی تبریک می گوید.


@@@@

آقای داودوندی سلام

راه شما راهنمایی هست برای کسانی که بی نظر در این راه قدم برمی دارند

امیدوارم در راه نشان دادن ماهیگیری بجای دادن ماهی موفق باشید .

سید احمد موسوی

@@@@

جناب آقای فرهاد داودوندی

انتخاب جنابعالی را به عنوان خیر برتر لرستان در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر  صمیمانه تبریک عرض می نماییم،

 امید است شاهد فعالیت روزافزون و موفقیت جنابعالی باشیم.


از طرف فروشگاه لوکس ساختمانی میانرودی

@@@@

با سلام خدمت جناب آقای داودوندی

انتخاب شمارابعنوان خیربرتراستان لرستان تبریک عرض میکنم
واز خداوند منان بهترین ها را برایتان آرزومندم
 دوستدارهمیشگی شما

 محمد حجتی

@@@@

سلام جناب فرهاد داودوندی

انتخاب شایسته شما را بعنوان خیر برتر لرستان از صمیم قلبم تبریک میگم باآرزوی موفقیت های بیشتربرای شما
 نرگس سالاروند غریق نجات ومربی شنا

@@@@

جناب آقای داوودوندی
انتخاب شما به عنوان برترین خیر جایگاه هر کسی نیست رسیدن به
این جایگاه برازنده شماونتیجه تلاشهای
بیدریغ و شبانه روزیست و اجر اخروی
بهترین پاداش برای شما خواهد بود

مدرسه شنا دلفین های آبی بروجرد

@@@@

سلام عمو جون خوب هستید؟

تبریک میگم خیر برتر شدین

واقعا غیر از شما مگه کسی میتونه کل زندگیش رو بذاره روی کارش؟!؟!


ن. موسیوند

@@@@

جناب آقای داودوندی

سلام و تبریک فراوان انشاالله همیشه سالم و موفق باشید

منصور سجادیان

@@@@

سلام جناب آقای داودوندی

 انتخاب شما را به عنوان خیر برتر تبریک عرض می کنم امیدوارم موفق و موئید باشید .

مهدی صارمی دبیر آموزش و پرورش

@@@@

 جناب آقای فرهاد داودوندی

 انتخاب جنابعالی به عنوان خیر برتر باعث افتخار است
صمیمانه ترین تبریک ما را پذیرا باشید

منصور میرطاووسی

@@@@

استاد با سلام صیمیمانه از عمق قلبم انتخاب شما برادر بزگوار تبریک می گویم

 ارزوی سلامتی برای شما خانواده محترمتان را  خداوند متعال خواستارم  

انشاالله در تمام مراحل زندگی موفق باشی

برادر  شما حاج سروندی

@@@@

سلام عمو فرهادعزیز

انتخاب جنابعالی را بعنوان خیر برتر وبرگزیده تبریک عرض مینمایم

 هیچ عبادتی بالاتر از خدمت به خلق نیست
شما در نزد ما عابدالعباد هستید

 دوستدار وهوادار همیشگی شما

احمدرییس گودرزی از نساجی


@@@@

سلام جناب آقای داودوندی ...

انتخاب شایسته وبه حق شمابه عنوان خیربرتراستان راتبریک گفته وازخداوندمنان برایتان بهترینهاراخواهانم  .

کارهای خیرشماستودنی وماندگاراست.

خانم روزبهانی دبیرآموزش وپرورش اشترینان

@@@@

جناب آقای فرهادداودوندی

موفقیت جنابعالی وکسب خیر برتر در روز جهانی داوطلب راصمیمانه تبریک میگم.

ارادتمند

فیضی

@@@@

جناب داودوندی عزیز

تبریکات صمیمانه ماروهم بپذیرید


رحیمیان از دفتراسنادرسمی 12

@@@@

دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر

کز دیو  و دد  ملولم  وانسانم آرزوست


جناب آقای فرهاد داودوندی خیر برتر شهر فرزانگان سایه ات مستدام

ازطرف حجت یکتا

 از انجمن نمایش بروجرد

@@@@


دوست عزیز جناب آقای فرهاد داودوندی....

باسلام وارادت

انتخاب شایسته و بجای شما بعنوان برترین خیر استان محروم لرستان بشما تبریک میگویم...

فرهادعزیز دستهایم آنقدربزرگ نیست که چرخ دنیارا به کامتان بچرخانم

 امابه خدایی اعتقاددارم که برهمه چیزتواناست شمارا با تمام خوبی های تان به اومی سپارم.....

ارادتمندشما

ابوالقاسم اشجع

@@@@

سلام جناب داودوندی انتخاب جناب عالی را به عنوان خیر نمونه جمعیت هلال احمر  استان لرستان تبریک و تهنیت عرض می نماییم باشد که انشاءالله با ادامه این کار خداپسندانه راه و روش مولایمان امیرالمؤمنین را ادامه داده و باعث ترویج این کار نیکو باشید.

از طرف موسسه آموزش از راه دور اندیشه نو

@@@@

آقای داودوندی عزیز:
انسان شریفی که پا از مسوولیت های اجتماعی خود فراتر نهاد و با کمک های بی شایبه خود به همنوعانش دلیل بودنمان در این دنیای خاکی را معنا کرده است...
برایت ادامه راهی پربارتر را آرزومندم

آرش کردی

نمایندگی شاتل بروجرد

@@@@

من لم یشکر الخالق
 لم یشکر المخلوق

سرور ارجمند ، برادر بزرگوار
جناب آقای حاج فرهادداودوندی

انتخاب شایسته وبحق و ارزشمند حضرتعالی را بعنوان(خیر برتر  داوطلب هلال احمر لرستان)در مراسم روز جهانی داوطلب موجب شادی و خرسندی حقیر و جمیع دوستدارانتان خاصه جامعه معلولین و نیازمندان مساعدتهای کریمانه حضرتعالی گردید.

حالیه این موفقیت بزرگ که برگ زرین دیگری از دفتر افتخارات  فرزندی راستین از دیار فرزانگان بروجرد  میباشد را بخود بالیده

و صمیمانه بحضور ارجمندتان تبریک عرض نموده از خداوند متعال توفیق روز افزون و صحت و سلامتی و عمر با عزت و برکت برای جنابعالی و خانواده ارجمندتان مسئلت مینمایم


ارادتمند و دعا گویتان

 رضاملایری


@@@@

من جاء با الحسنه فله خیر منها

هر انکس نکویی کند بر سزا

شود اجر بهتر مر او را عطا

سوره قصص آیه 84  

خیر نیکو کار: جناب آقای داود وندی

  سلام و عرض شاد باش دارم خدمت شما که با دستان مهربانت مأمنی می سازید سر شار از اخلاص.

آفرین بر شما که با یاری سبزتان اندیشه ها را بارور می سازید.

 اهدافتان پایدار و گامها یتان استوار باد.   اندیشه تان رفیع و مقامتان منیع باد

  ((قاسمی اداره ورزش وجوانان بروجرد))

@@@@


باسلام خدمت برادر عزیز وزحمتکش
جناب اقای داودوندی

وتقدیروتشکرفراوان از خیرین همشهری که حضرتعالی را بعنوان نماینده مورد وثوق خود برای رساندن کمکهای نقدی وغیر نقدی  به مددجویانی که زیر مجموعه هیچ مرکز وارگان یاری رسانی  نیستند انتخاب کرده اند
همانطور که درایام شبهای یلدا
دلهای خانواده های مستحق با
  آبرو را به
زندگی گرم و شادی را به
خانه هایشان منتقل کردید
 انشاالله
اقای رئوف و مهربان ما ایرانیان آقاعلی ابن موسی الرضا (ع) پاداش نیکی های  شما را جبران وتلافی نماید

خادم آستان قدس رضوی

مداح اهلبیت

مهدی رنگینی


@@@@

جناب آقای حاج فرهاد داوودوندی

 هزران فرشته بوسه زنند بر دستانی که گره ای از  دستان گرفتاری باز ودر حل مشکلی قدمی به خیر بردارد
 پس مبارک باد این بوسه ها وقدمهایتان به لطف ایزد پاک پر توان تر باد

دوست داران شما

بزر گترین گروه دو ومیدانی استان لرستان

 شامل چهل پیش کسوت فعال،

 بیست نوجوان دختر وپسر پانزده جوان فعال

 وبیست بزرگسال فعال

 به مربی گری وسر پرستی اقایان علی مدیری و حمید آسیابی وحسین گودرزی  گروه دوندگان صحرا


@@@@

برادر گرامی، جناب حاج فرهاد داودوندی

انتخاب شما به عنوان خیر برتر توسط هلال احمر استان لرستان را تبریک می گوئیم ؛ از خداوند بزرگ، برایتان ثبات در اخلاص و توانایی در خدمت به محرومان را خواستاریم.

مرکز نیکوکاری حضرت ولی عصر(عج) بروجرد

@@@@

سلام جناب داودوندی عزیز .

انتخاب شما بعنوان خیر برتراستان افتخار دیگریست بر افتخارات شما .

 باآرزوی موفقیت های بیشتر برای شما .

حسین یزدان شناس

 بندر انزلی

@@@@

دست هائی که کمک میکنند پاک تر از
دست هائی هستند که دعا میکنند ...


" جناب آقای فرهاد داودوندی "

انتخاب شایسته شما را به عنوان خیر برتر
استان لرستان صمیمانه تبریک عرض میکنم ...
با آرزوی سلامتی و موفقیت های روزافزون برای شما دوست عزیز ...

حمید نیرومند

مدیریت باشگاه کوهنوردی کوهرو

@@@@

جناب آقای فرهاد داودوندی

انتخاب جنابعالی را به عنوان خیر برتر لرستان در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر  صمیمانه تبریک عرض می نماییم،

 امید است شاهد فعالیت روزافزون و موفقیت جنابعالی باشیم.

حمید حمید زاده

@@@@


هنگامی که از درون زلال باشی،خداوند به تو نوری می بخشد،ومردم تو را دوست دارند ،

برای خداوند بندگانی وجود دارد،که آنان را برای براورده کردن حوائج مردم برگزید که مردم برای رفع مشکلات خود به انها پناه میبرند،

همانا که این افراد جز خوبان خدا به حساب می ایند،

برادرعزیزم اقای داودوندی عزیز بار دیگر نام بروجرد را سربلند کردین،

برای شما وخانواده محترم آرزوی سلامتی وموفقیت دارم،

گردشگری بیدمجنون

@@@@

جناب آقای داودوندی

از صمیم قلب صعود روز افزون شما را به قله های افتخار تبریک عرض میکنم

امیدوارم مسیر پیش رو راه گشای دیگران باشد

سید کمال الدین حسینی

@@@@

لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق

دوست و برادر عزیزم جناب آقای فرهادداودوندی

انتخاب بجا و شایسته شما را بعنوان برترین خیر استان خدمت شما و خانواده محترمتان تبریک عرض میکنم .

ارادتمند محمدرضا مهرابی

@@@@

بسمه تعالی
وعدالله الذین امنووعملو الصالحات لهم مغفره واجر عظیم

خیرنیکوکار جناب آقای فرهاد داوودوندی

افتخاربزرگ شهرستان بروجرد
درودی خالصانه وارادتی خاضعانه محضر شما که مظهرمهرهستیدوازتبارباران فروغ مهرتان روشنی بخش حریم مهرورزی وریزش ابر کرامتتان رویش زندگی است. شما یار دیارامروزیدویادگار ماندگارفردا.
این  دلنوشته رابه شکرانه ی سخاوت ومناعت جناب عالی درانجام کارخیرپیشکش محضرارزشمندتان می نمایم.
توفیق قرین اعمال خداپسندانه مصلحانه ی شما باشد.

ارادتمندشما

استادجمشید مهرابی

@@@@

اقای داودوندی

درود و صد درود بر شما مهربانیت را ارج مینهم،تبریک و خوشحالیم را تقدیم می‌کنم،

آیت اله دارابی

@@@@

جناب آقای فرهاد داودوندی

انتخاب جنابعالی را به عنوان خیر برتر لرستان در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر  صمیمانه تبریک عرض می نماییم،

 از طرف امین سیاح رئیس کمیته غواصی شهرستان بروجرد

@@@@

با سلام جناب آقای داودوندی عزیز

 انتخاب جنابعالی به عنوان خیر برتر استان لرستان را خدمتتان تبریک گفته

 و آرزوی توفیق در همه ی زمینه ها را از خداوند متعال برایتان خواستارم .

محمود فروتن

جزیره زیبای کیش

@@@@

آقای داودوندی

انتخاب شایسته شما رو به عنوان خیربرتر تبریک عرض میکنم

ازطرف خودم وهمکارانم درمرکزنیکوکاری جعفری انشاله همیشه درهمه کارهای زندگیتون نفربرتر باشید

نصیری

@@@@

آقا فرهاد عزیز باز هم پیروزی آفرید

انتخابتان بعنوان بهتربن خیرلرستان ازطرف سارمان هلال احمرمبارکتان باد

رحیم سعادت فر

@@@@

فرهاد عزیز، تبریکات صمیمانه مرا بخاطر موفقیت جدید پذیراباش

محمد صاحب علم

@@@@

جناب آقای فرهاد_داودوندی

 انتخاب شایسته شما را بعنوان خیر برتر لرستان (خیر داوطلب هلال احمر )
را در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر استان لرستان، تبریک عرض می نمایم.

 آرزوی توفیق روز افزون برای جنابعالی

کانال علی آ‌‌باد نیوز

@@@@

استاد ارجمند جناب آقای فرهاد_داودوندی

 انتخاب شایسته شما را بعنوان خیر برتر لرستان را در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر استان لرستان، تبریک عرض می نمایم.

آرزوی توفیق روز افزون برای جنابعالی


از طرف خانواده شهیدان حسینی نسب

@@@@

تو مردی؛
نه آن مردی که در بند هوای نفس شیطانی ست.
تومملو ز مهری.
تو مرد لحظه های خالص عشقی
تو مرد سخت ترین هنگامه ی دردی
نرنجی از جفای دوست و کینه ی دشمن.
در این دنیای نامرادی ها ؛ تو مردی

آقا فرهادداودوندی عزیز انتخاب شایسته ات را تبریک عرض می کنم


علیرضا شریفی

@@@@

با عرض سلام خدمت برادر عزیز و دلسوز جناب آقای فرهاد داودوندی

انتخاب شایسته جنابعالی را بعنوان خیر برتر توسط جمعیت هلال احمر به جنابعالی تبریک عرض می نماییم و امیدواریم در پناه خدا سلامت و پاینده باشید و عزت روز افزون شما را از خداوند سبحان خواستاریم

ازطرف خانواده مرحوم محمدرضازادسر قهرمان و پیشکسوت ورزش باستانی

@@@@

جناب آقای  فرهاد داودوندی

 انتخاب جنابعالی به عنوان خیر برتر استان لرستان را  تبریک عرض نموده و توفیق روز افزون در همه امورات زندگی را از خداوند متعال  برایتان خواستاریم

برادر کوچک شما احمد سلیمانی

روابط عمومی سازمان آتش نشانی بروجرد

@@@@

جناب آقای فرهاد داودوندی

انتخاب جنابعالی را به عنوان خیر برتر لرستان در مراسم روز جهانی داوطلب توسط جمعیت هلال احمر  صمیمانه تبریک عرض می نماییم،

 از طرف مهدی مدیری
مدیریت  کانال اصناف بروجرد

@@@@

دوست گرامی جناب آقای داودوندی

انتخاب به جا و شایسته جنابعالی رابه عنوان خیر برتر استان لرستان که بیانگر تعهد ،کارآمدی ،لیاقت و شایستگی‌ های بر جسته شما در صحنه‌های خدمت صادقانه به نظام و میهن اسلامی  است تبریک عرض نموده ، موفقیت و سربلندی شما را از درگاه خداوند منان مسئلت دارم.

حمید نظامی

رادیو بروجرد

@@@@


( پیروزی های شما آنقدر زیاد و پیاپی هستند که فرصت تبریک را از همه ما ربوده )


جناب داودوندی عزیز .سلام

انسانهای با صفا و نیک سیرت  در این دنیا یک فرصت برای همنوعان خود هستند و یک الگوی بزرگ برای همفکران شان

(( پیروزی های شما آنقدر زیاد و پیاپی هستند که فرصت تبریک را از همه ما ربوده ))

ضمن تبریک،  از همه زحماتی که برای همشهریان عزیز متقبل می شوید سپاسگذارم

به نمایندگی از طرف خانواده بزرگ بنیاد کودک دست شما را به گرمی می فشارم


مهرتان ماندگار
عزت تان مستدام
ایام به کام
ارادتمند


 چوبکار
ریس بنیادکودک نمایندگی بروجرد

@@@@


مردان خدا میل به هستی نکنند
خودبینی و خویشتن پرستی نکنند
آنجا که مجردان حق  می  نوشند
خمخانه تهی کنند و مستی نکنند

" برادر گرانقدرم حاج فرهاد عزیز "

انتخاب بجا و شایسته شما به عنوان "خیر برتر" لرستان گوارای وجود پاک و نازنین تان ، سلامت و پاینده باشید .

   "راهتان هموار و سعی تان مداوم"

قدی که بهر خدمت به مردم علم شود
بهتر ز قامتی که به محراب خم شود

 ارادتمند  -  داود پهلوان


@@@@

تبریک بخاطر همه چیز .چیزهایی که نگفتنش بسیار دلنشین تر از گفتن شان هست

محمد رضا حیدری

@@@@

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام علیکم

(لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ)
[سوره آل عمران]


انتخاب شایسته جنابعالی  را به عنوان خیر برتر استان لرستان تبریک عرض می نماییم.

ان شالله که همیشه در انجام امور خیرثابت قدم باشید.

دارالقرآن حضرت ولیعصر(عج

@@@@

سلام جناب آقای داودوندی ...

انتخاب شایسته وبه حق شمابه عنوان خیربرتراستان راتبریک گفته وازخداوندمنان برایتان آرزوی سلامتی و سربلندی خواهانم.

شیخ احمد گودرزی
مسئول کانونهای فرهنگی هنری مساجد بروجرد

@@@@

پیام تشکر فرهاد داودوندی از بینندگان عزیز

تشکر از تمامی بینندگان عزیزی که

پیام های محبت آمیز برایم ارسال کرده اند


با لطف خدای مهربان طی چند ماه گذشته موفقیت های بسیاری در سطح شهر و استان برای اینجانب در زمینه کارهای عام المنفعه و رسانه ای و فعالیت های اجتماعی  به دست آمده


از دست اقشار مختلف، لوح و تندیس های بسیار ارزشمندی دریافت نموده ام

ضمن تشکر و سپاس ویژه از تمامی کسانی که به مناسبت کسب موفقیت های اخیر پیام های بسیار محبت آمیزی برای اینجانب ارسال کرده اند

( تعداد پیام های بینندگان عزیز  فوق العاده زیاد است )

امیدوارم در آینده بیش از پیش برای شهر و زادگاهم مثمر ثمر باشم

بیماران روحی روانی "مرکز ابن سینا"

مردانی که شادی را

به بیماران روحی روانی "مرکز ابن سینا"

هدیه کردند

آقایان: مجتبی قربانعلی، حمید روزبهانی( نوازنده ارگ)، رضا سرمیلی ( خواننده ) و مهدی رحیمی در راه برگزاری مراسم جشن برای ساکنین مرکز روحی روانی ابن سینا  سنگ تمام گذاشتند

جا دارد از این دوستان بسیار عزیزم  که در فعالیت های انساندوستانه مردی را معنا کرده اند، تشکر ویژه ای داشته باشم

فرهاد داودوندی وبلاگ نویس بروجردی مدافع حقوق سالمندان

تقدیر از فرهاد داودوندی وبلاگ نویس بروجردی

مدافع حقوق سالمندان

تقدیر و تشکر از فرهاد داودوندی خبرنگار فعال مردمی و مدافع حقوق سالمندان

توسط "موسسه سالمندان فرزانگان حکمت سینا"

 به مناسبت "روز تکریم از مدافعان حقوق سالمندان بروجرد"

غلامرضا خلیلی بروجردی

انتشارات اساطیر تقدیم کرد:

گشت و گذاری در گلشن شعر فارسی

گردآوری : غلامرضا خلیلی بروجردی

گشت و گذاری در گلشن شعر فارسی

گردآوری : غلامرضا خلیلی بروجردی

وزیری گالینگور، ۴۴۸ صفحه

شعر فارسی، گنجینهٔ گران سنگ و کم نظیری است که بر اثر ذوق و فکر صدها شاعر اندیشمند و نکته پرداز، در طول هزاران سال گذشته شکل گرفته و بر تارک فرهنگ، ادب و تمدن بشری به زیبایی تمام جلوه گری می‌کند.

کتابی که پیش رو دارید، گشت و گذاری در گلشن شعر فارسی، گزیده‌ای است از نمونه‌های شعر فارسی از ابتدای پیدایش آن تا دوران معاصر که به همت غلامرضا خلیلی بروجردی گردآوری شده است.

در این کتاب آثار ارزشمندی از حدود صد و چهل نفر از شاعران دیروز و امروز ایران گرد آمده و در بخش اول و دوم کتاب ارائه شده است. بخش سوم، گزیدهٔ اشعار برخی از شعرا و سخنوران معاصر بروجردی است که بیشتر با هدف شناساندن برخی شاعران معاصر این شهر درج شده است؛ هر چند بسیاری از آنها در شهر خود شهرتی بسزا دارند و یا بسان دکتر عبدالحسین زرین‌کوب و مهرداد اوستا شهرهٔ عام و خاص اند.

درخشش پیشکسوتان بروجردی

درخشش پیشکسوتان بروجردی

در مسابقات دو و میدانی قهرمانی کشور

در جریان مسابقات قهرمانی پیشکسوتان کشور که در تهران و در ورزشگاه آفتاب انقلاب برگزار گردید ، دو و میدانی کاران بروجردی در بخش آقایان موفق به کسب ۸ مدال رنگارنگ شدند.

این مسابقه در ۸ گروه سنی شب گذشته به پایان رسید که نتایج حاصل شده از ورزشکاران بروجردی به شرح زیر می باشد:

۱- ولی صالح نیا در پرتاب دیسک دوم
۲- غلامرضا هدایتی در پرش ارتفاع اول
۳- غلامرضا هدایتی در پرتاب وزنه اول
۴- غلامرضا هدایتی در پرتاب دیسک دوم
۵- حمید آسیابی در پرش ارتفاع دوم
۶- حسین شیخی در پرتاب دیسک دوم
۷- بابک امیرسرداری در ۸۰۰ متر سوم
۸- فرهاد گودرزی در پرتاب وزنه سوم

پیش از این نیز خانم ها شهناز گودرزی و دنیا نساج زاده در بخش بانوان موفق به کسب ۲ مدال طلا و ۱ نقره شده بودند و در نتیجه پیشکسوتان بروجردی با کسب ۴ مدال طلا ، ۵ نقره و ۲ برنز و در مجموع ۱۱ مدال به کار خود در این دوره از مسابقات پایان دادند.

کسب ۱۱ مدال رنگارنگ توسط ورزشکاران بروجردی را در مسابقات پیشکسوتان قهرمانی کشور به این قهرمانان و جامعه ورزشی بروجرد تبریک عرض می نماییم.

زنده یاد حاج حسین کاویانی

یادی کنیم از زنده یاد حاج حسین کاویانی

که خدمات ارزنده ای را

برای بروجرد انجام داد

سال 1349 بروجرد اولین و تنها شهر ایران

بوده که نمایندگی تعمیر گاه "شرکت ولوو"

داشته است.

( تصویر جوانی دکتر حاج محمد رضا حافظی  رئیس انجمن شهر  آنزمان بروجرد و ریاست مجمع خیرین مدرسه ساز حال حاضر ایران در عکس بالا دیده می شود)



به قلم: فرهاد داودوندی- بروجرد:

 بروجرد شهری است که در خیلی موارد در زمینه های مختلف در کل کشور اولین بوده است، اما ظاهرا عده ای پیش خودشان فکر کرده اند که قبل از مدیریت شهری آنها، بروجرد پیشینه قوی نداشته است.

هی می خواهیم رو نکنیم که بروجرد را نباید بعنوان یک شهر ساده نگاه کنند، اما انگار نمی شود که نمی شود!

به همین خاطر در این پست از هزاران هزار افتخارات تاریخی بروجرد، فقط یک برگ برنده رو می کنم که دوستان عزیز در جریان قرار بگیرند سال 1349 یعنی چیزی در حدود نیم قرن پیش بروجرد اولین شهر ایران، بله عزیز دل برادر! بروجرد اولین شهر ایران بوده که در آن تعمیرگاه تخصصی شرکت ولوو تاسیس شده است.

آنزمان قیمت ولوو 160 هزار تومان بوده و "حاج حسین کاویانی" که از افراد خوش نام بروجرد می باشند( ایشان چند روز قبل  جان به جان آفرین تسلیم نمود) ، اقدام به افتتاح نمایندگی و تعمیرگاه ولوو در بروجرد می کنند.


جالب اینکه برای افتتاح تعمیرگاه ولوو در بروجرد (اول جاده اراک) نمایندگان شرکت ولوو از اروپا و کشورهای همسایه هم در مراسم افتتاحیه شرکت کرده اند!

این است تاریخ معاصر بروجرد، شهری که در خیلی از زمینه ها نه فقط در استان و منطقه، که در کل کشور سر آمد بوده، هست و به امید خدا خواهد بود و پرچمش به همین خاطر همیشه بالاست!

مردم این شهر نیم قرن پیش با همت  زنده یاد حاج حسین کاویانی برای اولین بار در ایران نمایندگی تعمیر گاه ولوو داشته اند،

مردم بروجرد  90 سال قبل اولین کتابخانه را داشته اند،110 سال قبل روزنامه داشته اند، الان هم خیلی ها نمی دانند ورزش جهانی بیلیارد چیست، اما 85 سال پیش بروجرد در بین اولین شهرهای ایران باشگاه بیلیارد داشته،

 تاریخ ورزش باستانی اش گواهی بر شناخت مردم این شهر از اخلاق نیکوی پهلوانی داشته،  106 سال قبل بروجرد آموزش و پرورش داشته. ( اگر بخواهم بیشتر اشاره کنم، مثنوی هفتاد من کاغذ شود)

 بطور خیلی اختصار اشاره می کنم که صد ها نه، بلکه هزاران هزار دانشمند و اندیشمند تاریخ این شهر را برای همیشه تاریخ بیمه کرده اند،

 تاریخ این شهر پر است از اینگونه افراد بزرگ اما شاید گمنام، که بنوعی پشتوانه های علمی و فرهنگی این شهر می باشند.

برای شادی روح زنده یاد مرحوم حاج حسین کاویانی بخوانیم فاتحه با صلوات



در آینده در کانال  " بروجرد قدیم"  بیشتر به تاریخ پر افتخار بروجرد خواهیم پرداخت
@farhadbrj

خانم شهناز گودرزی دکترای ریاضی محض، سریعترین زن ایران

‍ این است "بروجرد" زادگاه استعدادهای درخشان

" دکترای ریاضی محض، سریعترین زن ایران"

" خانم شهناز گودرزی"

قهرمان مسابقات دو و میدانی پیشکسوتان ایران شد



به قلم : فرهاد داودوندی- بروجرد:


حالا دیگر همه اعتراف می کنند که نام بروجرد بخودی خود تداعی کننده مردمی با فرهنگ چندین هزارساله و بسیار هوشمند می باشد، تا جائیکه در این شهر اکثر مردم را می توان بنوعی در رشته های مورد علاقه شان افرادی خاص دانست که شاید همطراز آنها را در دیگر نقاط  دنیا کمتر بتوان دید.

وقتی در چنین شهری بانویی که دارای دکترای ریاضی محض می باشد، می تواند قهرمان دو و میدانی سرعت ایران بشود می توان حدس زد که مردم این شهر به واقع فرزانه و در زمره استعداد های درخشان دنیا می باشند.

به هر حال .... خانم شهناز گودرزی دکتری ریاضی محض فعالیت ورزشی اش را از سال 78 با نایب قهرمانی آموزشگاه های ایران  شروع کرده است.

 وی بعد از آن حدود 26 مدال مختلف ورزشی درماده های  200 و 400 و مانع در مسابقات کشوری بدست آورده است.

در کلکسیون افتخارات خانم شهناز گودرزی مقام های متعددی در رشته های آمادگی جسمانی  دانشگاه های ایران و قهرمانی  مسابقات سال 80 قهرمانی  200 متر دانشگاه های آزاد ایران و مدال برنز پیشکسوتان آسیا در تایلند را می توان برشمرد.

این ورزشکار بروجردی فعالیت ورزشی اش را بعد از سالها وقفه از اسفند 95  آغاز کرد که نتیجه اش قهرمانی های متعدد کشوری و آسیایی در مسابقات دو و میدانی پیشکسوتان  می باشد که آخرین آنها علاوه بر کسب  لقب خوش استیل ترین و  تکنیکی ترین ورزشکار بانوی پیشکسوتان دو و میدانی ایران، کسب  ۲ مدال طلای دوی ۱۰۰ و ۴۰۰ متر می باشد که سهمیه مسابقات آسیایی  مالزی را نیز برای وی به ارمغان آورد.

غلامرضا هدایتی قهرمان پرش ارتفاع

  غلامرضا هدایتی قهرمان پرش ارتفاع

مسابقات پیشکسوتان قهرمانی کشور

استاد محمد حسین رحمانی

در گفتگو با استاد محمد حسین رحمانی

 

جامع ترین فرهنگ موضوعی شعر فارسی

 آماده انتشار می شود

فرهاد داودوندی- بروجرد:

استاد محمدحسین رحمانی با برخورداری از قابلیت های متعدد و منحصر به فرد در خلق آثار قلمی – چه نثر و چه نظم - سالهاست که به دور از جنجال های رایج تبلیغاتی، در عرصة فرهنگی ایران فعال اند.

فعالیت ایشان در این عرصه، در واقع، قبل از انقلاب و با نگارش قصة « ببری » در قالب شعر نو محاوره ای آغاز شد. قصة مزبور که از مضمونی سیاسی برخوردار بود، در آن سال ها اجازة انتشار بدون سانسور نیافت. اما در بدو پیروزی انقلاب و در بــرهه ای که مقولة سانسور از حوزة انتشارات کشور به کلی رخت بربسته بود، آن قصه به گونه ای مصور مجال انتشار یافت. قصة مورد بحث به عنوان کاری نو در تاریخ قصه نویسی سرزمین مان تحسین بسیاری از صاحبنظران را برانگیخت. ایشان با ورود به دانشگاه تهران و اقامت شان در این کلانشهر، برخلاف انتظار عمومی، قصه نویسی را دنبال نکرده و به مقاله نویسی و نقد و نظر در مطبوعات و نیز، سرودن شعر روی آوردند.

مقاله های وزین شان در زمینه های گوناگون ادبی، هنری، اجتماعی و نیز، سیاسی با اسامی مستعار علی ایروانی، ناصر نامدار و ... و سرانجام، مقاله های ورزشی و عمدتاً در زمینة والیبال و با هدف زنده نگاه داشتن نام اسطوره های تاریخ والیبال بروجرد و ایران؛ چهره ای شاخص از وی را به نمایش گذاشتند. استاد رحمانی در هنر شاعری، به گواهی هر آنچه سروده و در مطبوعات منتشر گردیده و تا به امروز فرصت گردآوری و انتشار آنها را در مجموعه ای مستقل نیافته، از توانمندی قابل ملاحظه ای بهره مند باشند.

برای نمونه، قصیده ای 52 بیتی با مطلع :

بهل این خواب عنانگیر و ز جان کن آهنگ

سفری طُرفه به راه ست مکن خیره درنگ

و یا غزلی 12 بیتی با مطلع :

پیمان محبتی که بستیم

افسوس زیکدگر گسستیم

کــــه قافیة اولی، از جملة سخت ترین قافیه ها و قافیة دومی، درشمار کمترین قافیه های موجود در شعر فارسی می باشد.

و بدیهی ست طولانی بودن ابیات و مضامین بکر هر یک از اشعاری که از این دو قافیه برخوردارند، توانایی هر شاعری را نشان می دهد. گفتنی ست این قصیده و غزل با عناوین « خداوند سخن » و « شراب عشق » در شبکة اینترنت موجود می باشند. و براساس پژوهشی هر چند اجمالی، چنین به نظر می رسد که هر دو آنها، بیشترین تعداد ابیات در طول تاریخ شعر فارسی را به خود اختصاص داده اند.

استاد رحمانی در دو دهة اخیر به موازات کاهش فعالیت مطبوعاتی خود به نگارش کتاب مبادرت ورزیده اند. یــادنامة « استاد مهرداد اوستا » از انتشارات تاریخ فرهنگ معاصر که در مقایسه با دو یادنامة دیگر استاد اوستا، یکی با عنوان « افسوس بی سخن » که به همت حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی انتشار یافته و دیگری، که توسط ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان به مناسبت کنگره سراسری بزرگداشت استاد اوستا در بروجرد، منتشر گردید، به مراتب وزین تر بوده و در حال حاضر، معتبرترین کتاب مرجع در زمینة جایگاه هنری استاد اوستا به شمار می رود که نام ایشان بر روی جلد آن نقش بسته است.

افزون بر این کتاب؛ با دو کتاب ارزشمند کاربردی از وی با سبکی خاص در نویسندگی مواجه می شویم؛ یکی، با عنوان « گونه های نگارش در روابط عمومی » که در چهارمین سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی اثر برتر شناخته شد و لوح تقدیر و تندیس سمپوزیوم مزبور را از آن خود ساخت و سالهاست که به عنوان دو واحد درسی در رشتة علوم ارتباطات دانشگاههای معتبر کشور تدریس و یا به مثابة کتابی مرجع در درسهای متعدد ایــن رشتة دانشگاهی مورد استفاده قرار می گیرد و دیگری، « پیام و پاسخ در روابط عمومی » که مورد نقد و تحسین بسیاری از استادان علوم ارتباطات و از آن جمله « دکتر امید علی مسعودی » واقع گردیده است. از این دو کتاب به عنوان پدیده های راهگشا در حوزة نگارش علوم ارتباطات یاد شده است.

اما، علاوه بر این کتابها، استاد رحمانی این بار، دست به کاری یا بهتر گفته شود؛ کارستانی زده و آن تدوین مجموعه ای عظیم با عنوان « فرهنگ موضوعی شعر فارسی » است؛ کاری توانفرسا که تنها گردآوری و پالایش اشعار آن 15 سال به طول انجامیده و هم اینک مرحلة تایپ خود را پشت سر می گذارد. تدوین چنین مجموعه ای که در برگیرندة چندین مجلد می باشد، در حقیقت اصلی ترین انگیزة اینجانب برای برگزاری این گفتگو – که بخش هایی از آن، اطلاعات بدیع و ارزشمندی از شعر فارسی را در اختیار خوانندگان قرار می دهد – بوده که آن را با هم پی می گیریم:

س : مهمترین عاملی که موجب ترغیب شما در مبادرت به چنین کار طاقت فرسایی، چه بوده است؟

ج : همان گونه که اطلاع دارید، شعر بخشی از زندگی خانوادة ما می باشد. سابقة جد مادری مان « حاج دوخا محمد رعنا » به عنوان شاعری بزرگ و شخصیتی انقلابی که به جرم مشروطه خواهی ترور شده و ظهور چهرة تابناکی چون « استاد مهرداد اوستا » در چنین خانواده ای، بسیار طبیعی ست که همگی مان از دوران کودکی به شعر گرایش داشته باشیم. به هر تقدیر، همین گرایش سبب گردید از دوران نوجوانی و البته به صورت تفننی، هر گاه با بیت یا ابیاتی اخلاقی از شاعران نامدار، گمنام و بی نام مواجه می شدم، آنها را در دفترچه ای یادداشت می کردم. تا اینکه تصمیم گرفتم به گونه ای اصولی به گردآوری اشعاری با این مضمون بپردازم. اما وقتی وارد این عرصه شدم، خود را مانند شناگری یافتم که با همة مهارتش، امواج نیرومند دریایی متلاطم، او را به هر سو که می خواهد می برد. و همین امر موجب شد که دامنة فعالیتم را در این زمینه گسترش دهم و فرهنگی تا حد امکان جامع از شعر فارسی را تدوین نمایم؛ آنهم فرهنگی که شعر فارسی را از کهن ترین ادوار تاریخی تا دوران معاصر شامل می گردد.

س : بحث کهن ترین ادوار تاریخی یا به اعتباری دوران باستان را به میان آوردید، در آن روزگار، شعر چه جایگاهی در فرهنگ ایرانی داشته و نخستین سرایندگان شعر فارسی چه کسانی بوده اند؟

ج : عصر ساسانیان و عمدتاً دورة حکمرانی خسروپرویز را می توان « دوران طلایی موسیقی » ایران باستان و حتی تمام طول تاریخ این سرزمین نامید؛ یعنی برهه ای که پادشاهان این امپراتوری اهمیت ویژه ای را برای موسیقی قایل بودند و حمایت حیرت آوری را از آن به عمل می آوردند. با ظهور موسیقیدانان نابغه و بی همانندی همچون باربد، نکیسا، سرکش، رامتین، بامشاد و ... محبوبیت این هنر فراگیر در جامعة آن روزگار ایران، تقریباً امکان رواج و رونق هر هنر دیگری و از آن جمله شاعری را سلب کرده و یا دست کم تحت الشعاع درخشش خیره کنندة خود قرار داده بود. به هر تقدیر، بر طبق کهن ترین اسناد موجود، قطعة زیر نخستین اثر منظوم در عصر ایران باستان با ترجمه‌ی فارسی امروزی می باشد :

خورشید روشن و ماه فروزان؛

می درخشند و نور می افشانند،

از تنة یک درخت.

پرندگان تابناک؛

به شادمانی چتر می زنند بر آن،

چتر می زنند؛

کبوتران و طاووسان رنگارنگ.

افزون بر این قطعه و قطعات دیگری نظیر آن، در دوران باستان با اشعار دارای اوزان عروضی شاعران گمنامی همچون « خطیری » – که با « خطیری » شاعر قرن ششم فرق داشته – نیز، مواجه می شویم که بیشتر در زمینة هزل و هجا ذوق آزمایی می کرده و قصیدة هجائیه شعرا را جواب داده است. پاره ای از اشعار او در « لغت نامة اسدی طوسی » - « لغت فُرس » – به چشم می خورند.

خطیری در بیتی این گونه جهان را توصیف می کند:

می بدانید کاین جهان فسوس

همه باد است و حیلت و دلغم

اشاره به « قصیدة هجائیه شعرا » و پاسخ خطیری به آن، حاکی از این حقیقت است که در روزگار او شاعران دیگری نیز، می زیسته اند.

« خفاف » یکی دیگر از شعرای باستانی ست - که او نیز، با خفاف بن نُدبه شاعر عصر اعراب جاهلی که بعدها در شمار اصحاب پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی (ص) قرار گرفته، فرق داشته – و اشعارش در « لغت فُرس » دیده می شوند.

خفاف در بیتی پیرامون گفتار خوش چنین سروده است :

چیست از گفتار خوش بهتر که او

مار را آرد برون از آشیان

اشعار این دو شاعر، به این دو بیت منحصر نمی باشند و در مجموعة حاضر با ابیات بیشتری از اشعار آنان برخورد خواهیم کرد.

برخی از پژوهشگران بــرخلاف مستندات تاریخی موجود، شاعران کلاسیک سرای عصر ایران باستان را نادیده انگاشته اند. بر همین اساس، اغلب این پژوهشگران ابوحفص سغدی را نخستین شاعر پارسی گوی پنداشته اند. اما محمد عوفی علی رغم نظریة آنان، ابوالعباس مروزی را که در قرن دوم هجری می زیسته، اولین شاعر پارسی گوی دانسته است. چه بسا شاعران دیگری نیز، همعصر این شاعر بوده و تا امروز گمنام مانده اند.

س : رونق شعر فارسی و تطور آن از چه عصر تاریخی یا بهتر گفته شود دورة حکمرانی یا پادشاهی آغاز شده و چه مسیری را پیموده است؟

ج : بارقة درخشش شعر کلاسیک پارسی در قرن سوم و در دوران طاهریان و صفاریان با ظهور شاعرانی همانند حنظلة بادغیسی، محمد بن وصیف سگزی، فیروز مشرقی و ابوسلیک گرگانی پدیدار شد و در دوران سامانیان شاعران نامدارتری همچون رودکی سمرقندی، دقیقی طوسی، ابوشکور بلخی، شهید بلخی، کسایی مروزی، عمارة مروزی و ... پا به عرصة ادبیات پارسی گذاشتند. در دهه های نخستین حکومت غزنویان - قرن چهارم تا ششم - با ظهور شاعران بزرگی چون فردوسی طوسی، عنصری بلخی، فرخی سیستانی، منوچهری دامغانی، عسجدی مروزی و ... و نیز، چند دهه بعد، شاعرانی چون مسعود سعد سلمان، سید حسن غزنوی، عثمان مختاری غزنوی و ... شعر پارسی به اوج شکوفایی رسید و با اقبال روزافزون سلاطین و حتی عامة مردم رو به رو گشت؛ تا جایی که هنر شاعری برای شاعران نامور به عنوان شغلی در دربار فرمانروایان به ثبت رسید. و شاعران مشهور درباری بیشترین تلاش خویش را در مدح حکمرانان بـــــه کار می بستند. و هر چه در بزرگ کردن ممدوح خود توفیق بیشتری داشتند، صله و انعام بیشتری دریافت می کردند. و بدیهی ست که در این میان، قصیده سرایی کـــه ظرفیت بیشتری برای این منظور داشت، بیشتر از دیگر گونه های سرایش شعر، رواج یافت. علاقه مندی مفرط سلطان محمود غزنوی به شعر، هنر شاعری را بیشتر از هر دوره دیگری در تاریخ پادشاهی ایران رونق بخشید؛ تا جایی که گفته می شود چهارصد شاعر در دربار این سلطان کشورگشا و در عین حال سفاک، ارتزاق می کرده و برخی از آنان همچون عنصری، از تمـوّلی افسانه ای بهره مند شده اند. از همین روی، خاقانی شروانی در بخشی هایی از قطعة خود با ردیف عنصری، در این باره چنین سروده است :

به تعریض گفتی که خاقانیا

چه خوش داشت نظم روان عنصری

بلی شاعری بود صاحب قبول

ز ممدوح صاحبقران عنصری

به معشوق نیکو و ممدوح نیک

غزل گو شد و مدح خوان عنصری ...

به دور کرم بخششی نیک دید

ز محمود کشورستان عنصری

به ده بیت، صد بدره و برده یافت

ز یک فتح هندوستان عنصری

شنیدم که از نقره زد دیگدان

ز زر ساخت آلات خوان عنصری

دهم مال و بس شاد باشم کنون

ستد زرّ و شد شادمان عنصری

به دانش توان عنصری شد ولیک

به دولت شدن چون توان عنصری

در حکومت سلجوقیان که در قرن های پنجم و ششم، با حکومت غزنویان مقارن گردیده بود، شاعرانی چون فخرالدین اسعد گرگانی، ناصرخسرو قبادیانی، قطران تبریزی، امیر معزی نیشابوری، انوری ابیوردی، ادیب صابر ترمذی، عبدالواسع جبلی و ... مورد توجه این سلسلة پادشاهی قرار گرفتند. و اگرچه بعضی از سلاطین آن، مثل ملکشاه و شاید به تأسی از خواجه نظام الملک، اعتقادی به شعر نداشتند. اما، در مقابل، پادشاهانی همچون آلب ارسلان – که امیر معزی را امیرالشعرای دربار خود خواند – و سلطان سنجر دوستدار شعر بودند و این شاعر را مورد عنایت ویژه خویش قرار دادند. گفته شده، امیر معزی که تازه به دربار سنجر راه یافته بود، بـــــــه خاطر سرودن فی البداهة این رباعی در توصیف هلال ماه نو :

ای ماه چو ابروان یاری گویی

یا نی چو کمان شهریاری گویی

نعلی زده از زرّ عیاری گویی

در گوش سپهر گوشواری گویی

اسبی به ارزش سیصد دینار نیشابوری به عنوان صله از آن سلطان دریافت می کند. و در پاسخ به این سخاوتمندی، رباعی زیر را، باز هم به صورت فی البداهه سروده و آن را تقدیم شاه می نماید:

چون آتش خاطر مرا شاه بدید

از خاک مرا بر زبر ماه کشید

چون آب یکی ترانه از من بشنید

چون باد یکی مرکب خاصم بخشید

و این بار، سلطان سنجر او را یکهزار دینار می بخشد.

روایت دیگری از سرودن این رباعی وجود دارد که در آن، از همراهی امیر معزی با سلطان سنجر به هنگام غروب آفتاب و در بازگشت از شکارگاه اشاره دارد و سلطان به محض مشاهدة هلال ماه نو از امیر معزی می خواهد که در توصیف آن، شعری بسراید و پس از سرودن رباعی مزبور، سلطان سنجر به نشانة تمجید، اسب گرانبهای نژاد عربی خود را با اسب امیر معزی معاوضه می کند.

باز هم در قرن های پنجم و ششم و در دوران حاکمیت آل افراسیاب و ظهور شاعرانی همچون عمعق بخارایی و سوزنی سمرقندی و در عصر فرمانروایی اتابکان و خوارزمشاهیان و پدیدار شدن شاعران بزرگی چون سنایی غزنوی، خاقانی شروانی، نظامی گنجوی، عطار نیشابوری، رشیدالدین وطواط، ظهیر فاریابی و ... قصیده همچنان به عنوان بهترین ابزارهای مدیحه سرایی بیشترین امکان های جولان در عرصة شعر پارسی را به خود اختصاص داده بود. و دیگر انواع شعر، مثل غزل، قطعه، رباعی، دوبیتی و ... آهسته آهسته در کنار این نوع شعر، پیش می رفتند. ضمن آنکه، گونة مثنوی نیز، با ظرفیت نامحدود خود و خلق شاهکارهایی مانند شاهنامة فردوسی طوسی، ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی، خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی گنجوی و نیز، مثنوی معنوی مولوی بلخی؛ به ترتیب، در داستانسرایی حماسی، عاشقانه و عارفانه، در قالب این نوع شعر، جایگاه ویژة خود را داشت. تا اینکه با روی کار آمدن حکومت مغول و تیموری در قرن های هفتم تا نهم و ظهور شاعران عمدتاً غزلسرایی همچون سعدی شیرازی، فخرالدین عراقی، امیرخسرو دهلوی، خواجوی کرمانی، اوحدی مراغه ای، همام الدین تبریزی، حافظ شیرازی، سلمان ساوجی، کمال خجندی و ... در عرصة ادب، غزل به اعتلای واقعی خویش دست یافت و به مرور زمان رونق اولیة قصیده، رو به افول گذاشت.

و این سیر نزولی در قرن های دهم و یازدهم و در عصر صفویه با ظهور شاعران غزلسرایی چون هلالی جغتایی، اهلی شیرازی، بابا فغانی شیرازی – مشهور به حافظ کوچک - عرفی شیرازی، وحشی بافقی، محتشم کاشانی، کلیم کاشانی، صائب تبریزی و ... و نیز، در قرن های دوازدهم و سیزدهم و در دوران افشاریه و زندیه و قاجاریه و پا به عرصه گذاشتن شاعرانی همچون، هاتف اصفهانی، حزین لاهیجی، طبیب اصفهانی، فروغی بسطامی، آذر بیگدلی، نشاط اصفهانی و .... و حتی در دوران مشروطیت با ظهور شاعران غزلسرایی مانند فرخی یزدی، عارف قزوینی و ... همچنان ادامه داشته است. اما این واقعیت را نباید نادیده انگاشت که تا عصر قاجار، کماکان شاعری به عنوان شغلی در دربار پادشاهان به شمار می آمده است. و در این میان، شاهان و شاهزادگانی نیز، که از ذوق شعری بهره مند بوده، اغلب موارد به صورت تفننی و گاه به صورت جدی و در حد گردآوری دیوانی، به سرودن شعر پرداخته اند. فتحعلیشاه و ناصرالدین شاه قاجار از جمله پادشاهانی به شمار می آیند که دواوینی از خود به یادگار گذاشته اند. افزون بر قصیده که اصولاً از ماهیتی مدیحه ای برخوردار بوده، غزل نیز، در بسیاری از موارد و به اعتباری، نوعی مدح را در خود مستتر داشته است؛ با این تفاوت که در قصیده خطاب شاعر عمدتاً به شاه یا قدرتمداری دیگر و در غزل خطاب او اغلب به معشوق یا معشوقة زمینی بوده است. و البته، در این میان، تعداد انگشت شماری از شاعران عارف، مانند بایزید بسطامی، حسین منصور حلاج، خواجه عبدالله انصاری، ابوسعید ابوالخیر، شاه نعمت الله ولی، عمادالدین نسیمی، قاسم انوار، اسیری لاهیجی، سیدای نسفی، حاجب شیرازی، فروغی بسطامی و ...  همواره به معبود آسمانی خویش می اندیشیده و در گونه های مختلف اشعار خود بـــا مضامین عارفانه، بیشتر به ستایش او می پرداخته و جز در آرزوی وصلش به سر نمی برده اند.

از مضامین عارفانه که بگذریم، اگر بخواهیم در زمینة مضامین اخلاقی – اجتماعی در اشعار شاعران پارسی گوی، بررسی دقیق و جامعی داشته باشیم، در میان صدها شاعر نامدار و گمنام، این گونه مضامین را می باید بیشتر در اشعار شاعرانی همچون رودکی سمرقندی، فردوسی طوسی، ناصر خسرو قبادیانی، سنایی غزنوی، مسعود سعد سلمان، خاقانی شروانی، نظامی گنجوی، عطار نیشابوری، مولوی بلخی، سعدی شیرازی، حافظ شیرازی، صائب تبریزی، بیدل دهلوی، ملک الشعرای بهار، پروین اعتصامی، فرخی یزدی و ... جستجو کرد.

س : گفته می شود که سرقت مضامین اشعار شاعران از یکدیگر یا نسبت دادن یک شعر به دو یا چند شاعر در طول تاریخ ادبیات فارسی امر رایجی بوده، با توجه به پژوهش گسترده ای که طی این سالها داشته اید، نظرتان در این زمینه چیست؟

ج : سرقت مضامین – نه تواتر -  و یا حتی غزل، قصیده، مثنوی و ... کاملی از یکدیگر و تکرار مضامین خـــود در قالب های گوناگون در میان شاعران، امری رایج بوده است. برای مثال، رودکی سمرقندی مرثیه ای در قالب غزل و به مناسبت مرگ شاعر همعصر و دوست خود « مرادی » با مطلع :

مُرد مرادی، نه همانا که مُرد

مرگ چنین خواجه نه کاری ست خُرد

سروده است و در حــدود ســـه قرن بعد، یعنی قرن هفتم، مولوی بلخی در ابراز ارادت به سنایی غزنوی، غزل خود را با مطلع زیر می آغازد :

گفت کسی خواجه سنایی بمرد

مرگ چنین خواجه نه کاری ست خُرد

و یا نظامی گنجوی که در قرن های ششم و هفتم می زیسته در بیتی می گوید :

سگ بر آن آدمی شرف دارد

که چو خر دیده بر علف دارد

و سعدی حداقل نیم قرن پس از ایشان می گوید :

سگ بر آن آدمی شرف دارد

کو دل دوستان بیازارد

و صدها نمونة دیگر که به هیچ روی نمی توانند توارد باشند.

امیرخسرو دهلوی و خواجوی کرمانی دو شاعر پر آوازة قرن های هفتم و هشتم گویا با یکدیگر بر سر لجاج بوده اند و یا دست کم، یکی با دیگری عناد داشته است. زیرا چندین غزل در دواوین این دو شاعر با تغییرات واژه ای بسیار اندک و یا در نهایت، کم و زیاد کردن یکی دو بیت به چشم می خورد. و کاملاً مشخص است یکی از آن دو شاعر، نه تنها زحمت دیگری را به نام خود ثبت نموده، بلکه خود به خود، وی را نیز، زیر سؤال برده است! نمونه ای از این غزل ها، غزل بسیار دلنشین زیر است:

ابتدا، غزل امیرخسرو دهلوی:

زهی زلفت شکسته نرخ سنبل

گلستان رخت خندیده بر گل

رسانده خط به یاقوت تو ریحان

کشیده خط به کافور تو سنبل

عروسی را که او صاحب جمال است

چه دریابد، گرش نبود تحمل

چو ریش خستگان را مرهم از توست

مکن در کار مسکینان تغافل

اگر گل را نباشد برگ و پیوند

چه سود از نالة شبگیر بلبل؟

به جانت کآنکه بر جان دارم از غم

نباشد کوه سنگین را تحمل

چو از زلفش بدین روز اوفتادم

تو نیز، ای شب، مکن بر من تطاول

خوشا آن بزم روحانی که هر دم

کند مستی به پاداش تعقل

بزن مطرب که مستان صبوحی

از آن مستند و خسرو از تأمل

و اینک غزل خواجوی کرمانی:

زهی زلفت شکسته نرخ سنبل

گلستان رخت خندیده بر گل

رسانده خط به یاقوت تو ریحان

کشیده سر ز کافور تو سنبل

عروسی را که او صاحب جمال است

چه دریابد گرش نبود تحمل

چو ریش خستگان را مرهم از توست

مکن در کار مسکینان تغافل

اگر گل را نباشد برگ پیوند

چه سود از نالة شبگیر بلبل؟

به جانت کآنکه بر جان دارم از غم

نباشد کوه سنگین را تحمل

اگر عمر منی ای شب برو زود

وگر جزو منی ای غم برو کُل

چو از زلفش بدین روز اوفتادم

تو نیز، ای شب، مکن بر من تطاول

خوشا آن بزم روحانی که هر دم

کند مستی به پاداش تنقل

منه عود ای بت خوش نغمه از چنگ

که ساغر بانگ می دارد که غُلغُل

بزن مطرب که مستان صبوحی

ز می مستند و خواجو از تأمل

نمونه های دیگری از این گونه غزل ها، غزل هایی با مطالع:

کجا بود من مدهوش را حضور نماز

که کنج کعبه ز دیر مغان ندانم باز

و :

روی نکو بی وجود ناز نباشد

ناز چه ارزد اگر نیاز نباشد

در این دو غزل، حتی یک بیت کم و زیاد نشده و در آنها، تنها تغییرات واژگانی مشاهده می گردد.

امیر معزی و سنایی غزنوی نیز، همعصر یکدیگر و در قرن های پنجم و ششم می زیسته و در زمرة بزرگترین شاعران پارسی گوی بوده اند. حکایت پیشین در این غزل که در دواوین هر دو آنان ثبت شده، تکرار شده است:

در آغاز، غزل امیر معزی:

بس که من دل را به دام عشق خوبان بسته ام

از نشاط روی ایشان توبه ها بشکسته ام

جسته ام او را که او را دیده تیر انداخته ست

تا دل و جان را به تیر غمزة او خسته ام

هر کجا سوزنده ای را دیده ای چون خویشتن

دوستی را دامن اندر دامن او بسته ام

دوستانم بر سر کارند در بازار عشق

من چو معزولان چرا در گوشه ای بنشسته ام

گر به ظاهر بنگری در کار من گویی مگر

با سلامت همنشین و از خصومت رسته ام

این سلامت را که من دارم ملامت در قفاست

تا نپنداری که از دام ملامت جسته ام

نوک خار هجر این یاران مشکین موی را

از جفای دوستان در دیدگان بشکسته ام

و اکنون، غزل سنایی:

بس که من دل را به دام عشق خوبان بسته ام

وز نشاط عشق خوبان توبه ها بشکسته ام

خستة او را که او از غمزه تیر انداخته ست

من دل و جان را به تیر غمزة او خسته ام

هر کجا شوریده ای را دیده ام چون خویشتن

دوستی را دامن اندر دامن او بسته ام

دوستان چون بر سر کارند در بازار عشق

من چو معزولان چرا در گوشه ای بنشسته ام

چون به ظاهر بنگری در کار من گویی مگر

با سلامت همنشینم وز ملامت رسته ام

این سلامت را که من دارم ملامت در قفاست

تا نپنداری که از دام ملامت جسته ام

تو بدان منگر که من عِقد نشاط خویش را

از جفای دوستان از دیدگان بگسسته ام

باش تا بر گردن ایام بندد بخت من

عِقدهای نو که از دُر سخن پیوسته ام

همچنین قصیدة طولانی با مطلع:

جان و خرد رونده بر این چرخ اخضرند

یا هر دوان نهفته درین گوی اغبرند

هم، در اشعار کسایی مروزی و هم، در اشعار ناصرخسرو قبادیانی که هر دو از شاعران قرن های چهارم و پنجم بوده، دیده می شود.

و نیز، این غزل کوتاه و اخلاقی:

چون تیغ به دست آری، مردم نتوان کشت

نزدیک خداوند بدی نیست فرامُشت

این تیغ نه از بهر ستمکاران کردند

انگور نه از بهر نبیذست به چرخُشت

عیسی به رهی دید یکی کشته فتاده

حیران شد و بگرفت به دندان سر انگشت

گفتا که: کرا کشتی تا کشته شدی زار؟

تا باز که او را بکشد؟ آن که ترا کشت

انگشت مکن رنجه به در کوفتن کس

تا کس نکند رنجه به در کوفتنت مشت

هم، منسوب به رودکی شاعر قرن های سوم و چهارم و هم، ناصرخسرو شاعر قرن های چهارم و پنجم است.

موارد سرقت یا دست کم انتساب تک بیتی، دو بیت نخست از یک شعر و به ویژه رباعی با تغییراتی اندک و یا بدون کمترین تغییری به چند شاعر، آن قدر فراوان بوده که مؤلف ناگزیر از پرداختن به آنها و مواردی از این قبیل در کتاب جداگانه ای با عنوان «سرقت در شعر فارسی» شده است. و نکتة عجیب و شک برانگیز در این زمینه اینکه، بسیاری از رباعیات شاعران قبل و بعد از باباافضل کاشانی در مجموعة اشعار این شاعر دیده می شوند! جز در مواردی کــه می توان حکم قطعی پیرامون سرقت اشعار صادر کرد، مشخص نیست که چرا این اقدام غیراخلاقی؛ آنهم به وفور رخ داده است؟ و آیا کاتبان اشعار شاعران، فی المثل دیوان شاعری از شعرای قرن هشتم را پیش تر از دیوان شاعری از قرن هفتم به نگارش درآورده و خود با سلیقة خویش به جا به جایی اشعار مبادرت ورزیده و یا اینکه خود شاعران دست به سرقت اشعار یکدیگر زده اند؟ در اینکه به ویژه در رباعی واژگان هموزنی تغییر کرده نمی توان در رد پای سرقت تردیدی روا داشت. اما، ابهامی که در این زمینه وجود دارد معلوم نیست کدام شاعر با تغییر یکی دو واژه رباعی شاعر دیگری را به سرقت برده و به نام خود ثبت کرده است؟

آنچه مسلم است سرقت مضامین، امری رایج در بین تمامی شاعران پارسی گوی و در همة ادوار تاریخی بوده است. اگر شاعری هم علاوه بر زبان پارسی با زبان دیگری آشنایی داشته، امکان سرقت از مضامین شعرای بیگانه نیز، برایش فراهم گردیده است. صدها نمونه از این قبیل سرقت ها را در کلیات سعدی می توان یافت که جملگی آن مضامین در اصل متعلق به ابوطیّب متنبی شاعر بزرگ عرب – یا به قول ابوالعلای معری بزرگترین شاعر جهان – بوده که در قرن چهارم می زیسته است - در دوران معاصر نیز، برخی از شاعران پا را از سرقت مضامین فراتر گذاشته و به ترجمة اشعار شاعران غربی و ثبت آنها به نام خود مبادرت ورزیده اند! برای نمونه، مضمون یا به اعتباری کل موضوع شعر معروف « قلب مادر » ایرج میرزا متعلق به « ژان ریشه پین » بوده، همان گونه که شعر معروف « آیدا در آینه » احمد شاملو، ترجمة کلمه به کلمه شعر « لویی آراگون » با عنوان « تصویر الیزا در آینه » می باشد. و نیز شعر « روباه و کلاغ » حبیب یغمایی متعلق به « لافونتن » بوده که از قضا، این سه شاعری که مورد سرقت شعری قرار گرفته، جملگی فرانسوی می باشند.

س : گویا تکرار مضامین به عنوان نقطة ضعف سخنوری در اشعار تمامی شاعران نامدار و غیر نامدار وجود دارد، در این مورد چه نظری دارید؟

ج : از نظر تنوع موضوع؛ صائب تبریزی در بین تمامی شاعران پارسی گوی بی رقیب است. و به همین لحاظ، بخش چشمگیری از اشعارش در این مجموعه جای گرفته است. اما، همین شاعر، بارها مضمونی را در قالب های گوناگون گنجانده است.

حتی شاعران داستانسرایی همچون فردوسی، فخرالدین اسعد گرگانی، نظامی و مولوی، هرگز از تکرار مضامین خود در اشعارشان ابایی نداشته اند. و بدیهی ست که در این میان، سهم فردوسی به دلیل پای بندی اش در به خدمت گرفتن هرچه بیشتر از واژگان پارسی، به ویژه واژگانی که در آنها یکی از حروف « پ »، « چ »، « ژ » و « گ » بـــــوده بیشتر و نیز، سهم مولوی در زمینة مثنوی معنوی اش بیشتر از نظامی در داستانهای عاشقانه خمسه اش می باشد. ضمن آنکه، دیوان شمس تبریزی مولوی یکی از شاخص ترین مجموعه های شعری دارای کثرت مضامین تکراری ست. و در نهایت، به این نتیجه می رسیم که اگر مضامین سرقتی و تکراری را از دواوین تمامی سخنسرایان پارسی کم کنیم به تحقیق می توان ادعا نمود که حجم دواوین شان به نصف و یا حتی یک سوم کاهش خواهد یافت. و به این ترتیب، یکی از دشواری های انتخاب ابیات در این مجموعه، همین سرقت و تکرار مضامین بوده که به دلیل کثرت آنها، در بسیاری از موارد، گزیری جز استفاده از آنها نبوده است.

س : در تدوین این مجموعه از چه منابعی استفاده کرده و با چه چالش های احتمالی رو به رو شده اید؟

ج : در گردآوری اشعار این مجموعه، تقریباً همة دواوین شاعران بلند آوازة متقدم و برجسته ترین شاعران متأخر و نیز، بسیاری از تذکرة الشعراهای موجود، و برخی از کتاب هایی که نشانه ای از شعر پارسی در آن به چشم خورده و در مجموع در بر گیرندة صدها هزار بیت بوده، به دقت بررسی شده اند. جالب است بدانید که در جمع آوری اولیة اشعار، نام حدود یکهزار شاعر نامدار و گمنام با بیش از یکصد و شصت هزار بیت دیده می شد که از یک سو، موضوع های شعر بسیاری از آنان با موضوع های مورد نظر این مجموعه همخوانی نداشتند و از سوی دیگر، اصرار مؤلف بر رعایت توالی تاریخی شاعران – که در مورد شاعران گمنام مشقت ها و زمانبری های ویژه خود را داشته – و به نوعی نمایانگر تطوّر شعر پارسی می باشد و نیز، اختصاص حداقل ده نمونه شعر به یک موضوع، سبب گردید اشعار نغز شاعرانی که تاریخ تولد و وفات شان نه تنها در تذکرة الشعرهایی که در اختیار مؤلف بوده، یافت نشد، بلکه در شبکة اینترنت نیز، مشاهده نگردید و یا در صورت داشتن تاریخ تولد و وفات، در منابع مختلف تفاوت فاحش قرنی داشته اند و سرانجام، اشعار شاعران بی نامی که به «لاادری» شهرت یافته اند؛ جملگی حذف گردند. بدیهی ست اشعار موضوع های کمتر از ده نمونه شعر را می باید به این اشعار افزود.

در اینجا از بیم آنکه مبادا در منابع معتبری که مؤلف به آنها دست نیافته، شرح حال و به تبع آن، تاریخ دقیقی از تولد و وفات برخی از شاعران گمنام مورد نظرش یافت گردد، از آوردن نمونه های اشعار آنان خودداری و تنها به ارائة نمونه های اندکی از اشعار شاعران بدون نام اکتفا می گردد.

 

خلق روزگار

با خلق روزگار سلامّی و والسلام

گویی اگر غلام تو ام می فروشنت

نیک و بد

نیک و بد هرچه کنی بهر تو خوانی سازند

جز تو بر خوان بد و نیک تو مهمانی نیست

گنه از نفس تو می آید و شیطان بدنام

جز تو بر نفس بداندیش تو شیطانی نیست

بخت بد

از بخت بد است بی سرانجامی من

وز سستی طالع است ناکامی من

هر چند به حال خویشتن می نگرم

جمع آمده اسباب پریشانی من

زلف ماهرو

بیچاره دلم چو محرم راز نیافت

واندر قفس جهان هم­آواز نیافت

در زلف سیاه ماهرویی گم شد

تاریک شبی بود، کسش باز نیافت

عذر بدتر از گناه

بد کردم و اعتذار بدتر زگناه

چون هست در این عذر سه دعوی تباه

دعوی وجود و دعوی قدرت و فعل

لا حول  و  لا  قوة  الا  بالله

و یا این دو بیتی که در حاشیة نسخة خطی احیاء العلوم تحریر شده و با زیبایی هرچه تمام تر لئامت لئیمان را ترسیم کرده است :

طلب مکن ز لئیمان نوای عیش و طرب

که آن طرب به جفای طلب نمی ارزد

خوش است شیر شتر تشنگان بادیه را

ولی به دیدن روی عرب نمی ارزد

افزون بر این موارد، به تک بیتی هایی برخورد شده که شعرای شان بدون پیشوند و پسوند بوده؛ مثل « ادیب » که معلوم نبود منظور از ادیب؛ ادیب صابر، ادیب سمرقندی، ادیب همدانی، ادیب نیشابوری، ادیب پیشاوری و یا ادیب بیضایی بوده است و به این ترتیب؛ چاره ای جز صرف نظر کردن از اشعار هر چند نغز تمامی آنان نبوده است.

مشاهده می گردد که اگر در گردآوری اشعار مجموعة مورد بحث، ملاحظاتی که به آنها اشاره شد، رعایت نمی گردید؛ با مجموعه ای که دست کم دو برابر اشعار این مجموعه را در خود جای داده بود، رو به رو می شدیم. و از همین روی، ده ها هزار بیت از ابیاتی که متعلق به صد ها شاعر بودند – و البته با حسرت – کنار گذاشته شدند.

س : در انتخاب اشعار این مجموعه، چه اولویت هایی را در نظر داشته اید؟

ج : اولویت انتخاب اشعار، مبتنی بر تک بیتی می باشد که زودتر به ذهن می نشیند؛ و همان گونه که پیش از این اشاره شد، حداقل اشعار منتخب برای هر موضوع ده نمونه می باشد. و تنها موارد معدودی – که شمارشان به ده موضوع نمی رسد - از این قاعده مستثنا گردیده اند. ضمن آنکه، از دو بیتی و رباعی به دلیل پیوستگی مضمونی و در موارد نادری از سه و یا چهار بیت نیز، استفاده شده که هر یک از آنها در شمارش، همسان با تک بیتی به حساب آمده اند.

س : بعضی از شعرا اسامی و القاب متفاوتی دارند، بـــه منظور جلوگیری از سردرگمی خوانندگان، در این زمینه چه چاره ای اندیشیده اید؟

ج : برخی از شاعران نام های متعددی و یا افزون بر نام ها، القابی نیز، داشته اند. برای مثال؛ ابوطالب کلیم؛ کلیم کاشانی، فیضی هندی؛ فیضی دکنی و فیضی فیاضی، بیدل دهلوی؛ ابوالمعانی، ایرج میرزا؛ جلال الممالک و علی اصغر حکمت؛ حشمت الممالک می باشد. و در این مجموعه، نام یا لقبی که برای این گونه شاعران مشهورتر بوده، انتخاب گردیده است. یعنی؛ کلیم کاشانی، فیضی دکنی، بیدل دهلوی، ایرج میرزا و علی اصغر حکمت. 

گاهی از نام و نام مستعار شاعر یا شاعره هر دو استفاده شده است. مثل مهری هروی ( مهر النساء ) و در مواردی تعمداً دو نام یا نام مستعار به صورت جداگانه آمده، مثل سیف اسفرنگ و یا سیف اسفرنگی و طاهرة قرة العین یا قرة العیون – که منظور فاطمة برغانی ست – و در سایر موارد تلاش گردیده تا ضمن رعایت اولویت اختصار، اسامی درج شده در زیر اشعار شاعران، منطبق با اسامی درج گردیده در فهرست دوره های تاریخی آنان باشد تا از این رهگذر، امکان دسترسی به اسامی کامل شان نیز، فراهم گردد.

س : این گونه که از قراین بر می آید، برای نخستین بار و برخلاف عرف رایج در تدوین فرهنگ ها، به جای ترتیب الفبایی، اولویت را به دسته بندی موضوعی و در بسیاری از موارد گروه های موضوعی داده اید؛ اگر چه احتمالاً آنها از ترتیب الفبایی خاص خود در فهرست این مجموعه برخوردارند، با توجه به دشواری چنین روشی و چالش های آن، اگر ممکن است در این زمینه به تفصیل توضیح دهید؟

ج : این مجموعه، به لحاظ تنوع موضوعی در حقیقت جامع ترین فرهنگ های شعر پارسی می باشد که برای نخستین بار با چنین روشی فراهم شده است و دسته بندی موضوعی آن که کاری بس دشوار بوده، سبب گردیده که در موارد اندکی بعضی از عناوین شعری تکرار شوند. برای نمونه، وقتی بحث « عشق » در میان بوده، موضوعی با عنوان «مطرب عشق» دیده می شود و هنگامی که بحث « طرب » به میان آمده، این موضوع الزاماً تکرار گردیده است. در برخی از موارد نیز، موضوع های یک بحث در بحث دیگری تکمیل گردیده اند. برای مثال در بحث «دل» از « دلبر »، « دلارام » و ... استفاده نشده و در مقابل، ایــــن قبیل موضوع ها در بحث « عشق » به کار گرفته شده اند. و یا، موضوع « عزم سفر » به جای زیر مجموعة «سفر» در زیر مجموعة «عزم» قرار گرفته است.

در موارد اندکی، از مفاهیم موضوع های مختلف استفاده شده که در آنها ملاک؛ مقصود و منظور شاعر بوده است، نه واژه یا واژگانی خاص که در شعر وجود داشته و موضوعی را به خود اختصاص داده اند.

اگر دسته بندی موضوعی؛ آنهم به گونه ای در حد امکان کامل و در پاره ای موارد مفهومی این مجموعه در میان نبود و مؤلف، مجموعة حاضر را به صورت الفبایی و به عنوان سهل ترین راه ها، تنظیم می نمود، بی هیچ تردیدی دست کم پنج سال کمتر وقت و عمر خود را صرف آن کرده بود. شاید اگر مؤلف دیگری به تألیف چنین مجموعه ای همت می گماشت؛ وقتی موضوع « جهان » به میان می آمد تنها به همین واژه می پرداخت. و حال آنکه، در این مجموعه و در بحث جهان ملاحظه می شود که به دیگر مترادف های آن، همچون دنیا، دهر، عالم، گیتی و حتی آسمان، چرخ، سپهر، فلک، گردون، ایام، روزگار و زمانه، که در برگیرندة مفاهیمی از جهان می باشند، پرداخته شده است.

به این نکته باید اشاره کرد که قبل از نهایی شدن فهرست این مجموعه، گروه های موضوعی به مراتب بزرگ تری همچون؛ اجتماعیات، احساسات، اخلاقیات، اعتقادات، مادیات، نفسانیات، طبیعت و ... مورد نظر بودند. ولی به دلیل تداخل معنایی برخی از موضوع های گروه ها با یکدیگر، از این روش صرف نظر و ترجیح داده شد تا هر یک از آنها به گروه های محدود تری تقسیم و مانع سردرگمی خوانندگان ارجمند شوند. برای مثال، مباحث دینی که ابتدا در بخش اعتقادات قرار گرفته بود به ده ها گروه موضوعی محدودتر تقسیم گردیده و تنها اصول و فروع دین در دو گروه موضوعی مجزا قرار گرفته اند. نکته ای که دربارة گروه های موضوعی اصول و فروع دین باید به آن اشاره کرد این است که در این دو گروه، مانند برخی دیگر از گروه های موضوعی، موضوع های پیرامونی هر موضوع نیز، لحاظ گردیده اند. نمونه های این موضوع ها در اصول دین و در موضوع توحید؛ موحد، جبرئیل، روح القدس و وحی و در موضوع نبوت؛ اولیا و انبیا و در موضوع امامت؛ ولایت و ولی و در فروع دین و در موضوع نماز؛ وضو، اذان، مسجد و ... و در موضوع حج؛ حاجی، احرام، عرفات و ... می باشند. به هر حال، هر پژوهشگری با عنایت به اشرافی که به نکته های موضوع مورد پژوهش خود دارد، با نگاهی به فهرست مجموعة پیش روی، به راحتی می تواند اشعار مورد نظر خویش را از جای جای آن برگزیند. ضمن آنکه بسیاری از گروه های موضوعی، مثل بیماری و تندرستی، تقدیر، عمر و ... کامل بوده و در کوتاه ترین زمان ممکن، نیاز پژوهشگران را تأمین خواهند کرد.

در انتخاب عنوان گروه های موضوعی، موضوع یا بهتر گفته شود واژه ای که بیشتر از سایر واژگان قرار گرفته در آن گروه با ذهن مأنوس بوده و یا واژه ای که تداعی کنندة کلیّت آن گروه موضوعی می باشد، در نظر گرفته شده اند.

اکثریت قریب به اتفاق گروه های موضوعی این حاضر، دارای اشتراک معانی بوده نه اشتراک ریشة واژگانی، بنابراین و برای نمونه، در گروه موضوعی اندوه؛ واژگان حزن، غم، ماتم و ... به لحاظ اشتراک معانی در این گروه قرار گرفته اند. و البته در مواردی نیز، تنها اشتراک ریشة واژگانی مبنای تشکیل یک گروه موضوعی بوده است.

در پاره ای از موارد، واژة منتخب عنوان یک گروه، در زیر مجموعة آن گروه به چشم نمی خورد، امّا، به تنهایی در برگیرندة تمامی موضوع های آن گروه می باشد. مثل خانواده که مشتمل بر موضوع هایی مانند، پدر، مادر، فرزند، دختر، پسر، اولاد، عیال و ... و ترکیبات آنها و یا آموزش که موضوع هایی مانند آموزگار، استاد، شاگرد، مربی، معلم، دبستان، مدرسه، مکتب، ادب، آموختن، تربیت، تعلیم، کتاب و ترکیبات و مشتقات بــــرخــی از آنها را شامل می شود.

در برخی از موارد، دو یا سه موضوع که با یکدیگر تا حدودی قرابت معنایی داشته به صورت مشترک به عنوان نمایندة آن گروه انتخاب شده اند. عنوان مشترک « بصیرت »، « حکمت » و « معرفت » نمونه ای از آنهاست. در این گونه موارد، موضوع های آن گروه، در واقع منحصر به همان عنوان و موضوع های احتمالاً پیرامونی آن می شود.

گاهی نیز، وجه اشتراک موضوع ها، سبب گردیده که به صورت مشترک نمایندة یک گروه موضوعی شوند. برای مثال، « ربا » و « زنا » که از جمله محرمات دین اسلام بوده در یک گروه موضوعی و « صدقه » و « وقف » که در زمرة امور پسندیدة این دین می باشند، در گروه موضوعی دیگری قرار گرفته اند.

اسامی و صفاتی که از جملة موضوع های این مجموعه می باشند، عمدتاً به صورت مفرد مورد استفاده واقع گردیده اند. اما، در مواردی، هم به صورت مفرد و هم، به شکل جمع به کار گرفته شده اند. و در موارد نادری نیز، به دلیل کمبود ابیات، به ناگزیر اشکال مفرد و جمع آنها با یکدیگر ادغام شده اند. این ادغام اجتناب ناپذیر، در مورد برخی از موضوع های مترادف نیز، اِعمال گردیده است.

موضوع هایی که دارای دو لفظ می باشند، در انتخاب عنوان، از لفظی که بیشتر رایج بوده، استفاده شده است. مثل عنوان « طالع پیروز » که در برگیرندة « طالع فیروز » نیز، می باشد.

در بعضی از موارد، تنها از معانی غالب واژه ها در دسته بندی گروه های موضوعی استفاده شده است. برای مثال، معانی غالب دو واژه «خبث» و «خبیث» به ترتیب «بد طینتی» و «بد طینت» می باشند. به همین دلیل، در گروه دارای این معانی قرار گرفته اند. و از قرار گرفتن این دو واژه با مفهوم مغلوب «نجاست» و «نجس» در گروه موضوعی « آلوده » صرف نظر گردیده است.

تعدد معانی برخی از واژه ها و اشتراک بعضی از آن معانی با معانی سایر واژگان، یکی از بنیانی ترین دشواری های تفکیک موضوع ها بـــه منظور تشکیل یک گروه موضوعی بوده است. گروه های موضوعی « اندوه » و « بلا » نمونه هایی می باشند کـــــه مانند بسیاری دیگر از گروه های موضوعی، ظاهراً با یکدیگر تفاوت معانی نداشته و می بایست با یکدیگر ادغام می شدند. و حال آنکه، از طریق پژوهشی جامع درخواهیم یافت که معانی یکایک موضوع های هر گروه با گروه دیگر، فرق اساسی دارند.

س : در فهرست هر چند الفبایی این مجموعه، خوانندگان چه گونه راهنمایی شده اند؟

ج : در فهرست این مجموعه، واژه ای که به عنوان نماینده هر گروه موضوعی دارای اشتراک مفاهیم انتخاب گردیده بر حسب توالی قرار گرفتن در آن گروه با علامت « ... » مشخص شده است. برای مثال، اگر آن واژه در ابتدای واژگان گروه مزبور قرار نگرفته باشد، قبل از آن علامت « ... » نمایانگر این نکته است که قبل از این واژه، واژه یا واژگان دیگری وجود دارند. و یا وقتی نخستین واژه، نمایندة چنین گروهی می باشد، علامت « ... » بعد از آن، بیانگر آن ست که واژه یا واژگان دیگری، به دنبال این واژه، سایر موضوع های گروه مورد بحث را تشکیل می دهند. و بدیهی است اگر واژه نماینده یک گروه، در میانة واژگان آن گروه واقع شـــده باشد، علامت « ... » قبل و بعد از آن واژه، بی درنگ ذهن را به این نکته معطوف می نماید که قبل و بعد از این واژه، واژه یا واژگان دیگری قرار دارند.

تنها هنگامی که تمامی موضوع های یک گروه موضوعی از ریشة واژگانی مشترکی برخوردار بوده اند، از علامت «...» به عنوان راهنما در کنار واژة نمایندة آن گروه که به دلخواه انتخاب شده، صرف نظر گردیده است.

برای سهولت دستیابی خوانندگان گرامی به گروه های موضوعی مورد نظر خـــود، در فهرست بندی مجموعة پیش روی، واژة نماینده هر گروه و اولین واژة گروه هایی که دارای چند نماینده بوده به صورت الفبایی در نظر گرفته شده اند.

تلاش گردیده تا موضوع های یک گروه موضوعی تا حد امکان به صورت الفبایی به دنبال یکدیگر قرار گیرند مگر آنکه، تغییرات مفهومی پیش آمده دسته بندی های ویژة خود را اجتناب ناپذیر کرده باشند.

س : آیا موضوع هایی وجود دارند که در این مجموعه قرار نگرفته اند؟

ج : باید اذعان کرد کـــه ذهن مؤلف به برخی از موضوع هایی که بی تردید جای شان در مجموعه پیش روی خالی به نظر می رسد، معطوف نگردیده است. اما، این نکته را نیز، نباید نادیده انگاشت که برخلاف انتظار مؤلف، ابیات اختصاص یافته بـــه بعضی از موضوع ها مثل چپاول، دروغگو، محاکمه و ... حتی به تعداد انگشتان یک دست نرسیده اند.

برخی از موضوع ها نیز، به لحاظ آنکه کاربردشان را در ادبیات پارسی امروزی از دست داده، در مجموعة حاضر جای نگرفته اند؛ موضوع هایی مانند «دژم» و «نژند» - کــــه از قضا دارای معانی مشترکی بوده – نمونه هایی ازآنها می باشند.

بعضی از واژگان یا به اعتباری موضوع ها، از دست آوردهای فرهنگ معاصر می باشند و ابیات مربوط به آنها بسیار اندک بــــوده و یــا اصولاً بیتی پیرامون شان سروده نشده است. بنابراین، نشانی از آنها در این مجموعه به چشم نمی خورد. برای مثال، به موضوع «سیاستمدار» یک بیت اختصاص یافته و برای موضوعی چون «قانونمدار» حتی یک بیت سروده نشده و یا دست کم مؤلف با بیتی از این موضوع برخورد نکرده است.

س : اگر این مجموعه ویژگی های دیگری دارد، در مورد آنها نیز توضیح دهید؟

ج : برای آن دسته از خوانندگان ارجمندی که به دنبال یک واژة موضوعی خاص می باشند نه یک گروه موضوعی، فهرست دیگری در پایان مجموعة حاضر با عنوان « نمایه » و باز هم به صورت الفبایی لحاظ گردیده است. برای مثال وقتی خواننده محترمی در پی یافتن اشعاری با موضوع عینک است می تواند با مراجعه به حرف عین آن را در کوتاه ترین زمان ممکن پیدا کند.

بسیاری از دوستداران ادب پارسی، علاقه مند به شناختن دوره هایی می باشند که شاعران در آنها می زیسته اند. از همین روی، در انتهای این مجموعه، دوره های تاریخی برخی از شاعرانی که مؤلف از بدو تألیف این اثر پژوهشی، با آنان مواجه گردیده و شمارشان به بیش از نهصد شاعر می رسد، با تطبیق منابع گوناگون به منظور کاهش ضریب خطا؛ آنهم برحسب حروف الفبا که یافتن آنها را تسهیل می نماید، درج گردیده است. با این توضیح کـــه ملاک؛ سال های بین تاریخ تولد و وفات شاعران برحسب تقویم قمری بوده، نه دوره هایی که در آنها نشو و نمای ادبی نموده اند. ضمن آنکه، شاعرانی که در این فهرست تاریخی قرار گرفته، لزوماً به این معنا نیست که دارای دیوان اشعاری بوده اند، بلکه بسیاری از آنان در منابع گوناگون تنها شرح حال مختصری همراه با یک نمونه شعر داشته و برخی دیگر، همان یک نمونة شعر را هم نداشته اند.

س : در مورد فرهنگ های موضوعی شعر فارسی که پیش از این انتشار یافته و تفاوتهای آنها با فرهنگ خودتان، توضیح دهید؟

ج : اولین مجموعة فرهنگ موضوعی شعر فارسی را شادروان حسین مکی در سال 1318 شمسی با عنوان « گلزار ادب » و با محوریت تک بیتی که در موارد قابل اغماضی دارای غزل و ترکیب بند می باشد و دومین مجموعه را در سال 1335 شمسی تحت عنوان « گلستان ادب » و مبتنی بر رباعی منتشر کرد. هر چند انتشار این دو مجموعة یک مجلدی با توجه به امکانات کم دستیابی به منابع آن روزگار، در خور تحسین اند؛ اما، ایراد آنها، عدم رعایت توالی تاریخی شاعران و استفادة فراوان از اشعار شاعران بی نام و نشان می باشد. دکتر رحیم عفیفی نیز، در سال 1370 شمسی مجموعه ای صرفاً تخصصی را با عنوان « فرهنگنامة شعری » با دسته بندی ترکیبات، کنایات و اصطلاحات در اشعار شاعران قرن های سوم تا یازدهم قمری و به صورت الفبایی در سه مجلد منتشر نمود. همچنین دکتر احمد خاتمی در سال 1389 شمسی، مجموعه ای تحت عنوان « دیوان موضوعی شعر فارسی » را با استفاده از اشعار 49 شاعر منتخب – از رودکی تا امام خمینی (ره) – به گونة الفبایی و در 22 مجلد منتشر کرد که در آن، کمترین سهم به تک بیتی، دو بیتی و رباعی تعلق گرفته و در مقابل، غزل، قصیده، مثنوی و دیگر انواع شعر شاعران مزبور را برحسب موضوعی که می باید از آنها استنباط شود - آنهم به طور کامل - در خود جای داده است.

همان گونه که مشاهده می شود، این مجموعه، تنها با مجموعه های شعری « گلزار ادب » و « گلستان ادب » قابل مقایسه می باشد که افزون بر تفاوت های بنیانی، آن دو مجموعه، در مجموع دربرگیرندة دویست و بیست و سه موضوع می باشند. و حال آنکه، مجموعة پیش روی، قریب به سه هزار و ششصد موضوع از اشعار صدها شاعر را شامل گردیده است.

س : به عنوان آخرین سؤال، از 15 سالی که عمرتان را بر سر گردآوری این مجموعة به راستی عظیم گذاشته اید، ظاهراً دو سال می گذرد، علت این تأخیر چه بوده است؟

ج : حقیقت امر این است که ناشران اگر چه به فرهنگ هر سرزمینی خدمت می کنند، اما در عین حال، بیش از هر چیز به منافع مالی خود از رهگذر انتشار یک اثر فرهنگی می اندیشند. در زمینة انتشار این مجموعه یک روز با مدیر عامل یکی از معتبرترین انتشاراتی های ایران نشست مفصلی داشتم و در مورد ویژگی های مجموعة مورد بحث و به طور کلی شعر فارسی صحبت کردم. ایشان انسانی شریف و ظاهراً از آن نشست مسرور بودند و به این نکته اشاره کردند که چون وقت مطالعه ندارند معمولاً مؤلفینی نظیر بنده با اطلاعات جامعی که در مورد یک اثر فرهنگی در اختیارشان می گذارند، آن کاستی را جبران می کنند. و اگر چـــه توضیحاتم آن مدیر محترم را به وجد آورده و تحسین شان را برانگیخته بود. برای انتشار این مجموعه این گونه توضیح دادند: ما کمیته ای به نام کمیتة ارزیابی بازار فروش کتاب قبل از انتشار آن داریم. و این کمیته پس از بررسی، سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری در مورد یک اثر فرهنگی را اعلام می نماید! و پس از چندی، در تماسی که با یکدیگر داشتیم، ایشان با اذعان به بی نظیر بودن این مجموعه، اظهار داشتند: کمیته مزبور اعلام نموده به دلیل آنکه این مجموعه چنــد مجلدی در واقع مجموعه ای مرجع بوده و مخاطبان خاص خود را دارد، سرمایه گذاری هنگفت روی آن، صرفة اقتصادی ندارد!! البته، انتظار طبیعی بنده وجود کمیته ای بود که ارزش فرهنگی این اثر را تأیید یا رد می کرد. بعد از آن، یکی از دوستان با نفوذ فرهنگی گفتند که سرانجام، اسپانسری را برای انتشار این اثر – به قول ایشان ارزشمند – فرهنگی از میان سازمانهای متمول پیدا خواهند کرد و این مسأله آنقدر به درازا انجامید که بنده از پیگیری آن ناامید شدم. تا اینکه سال گذشته انتشاراتی دیگری حاضر به چاپ و انتشار این مجموعه به تدریج شد، به این معنی یک کارتن از هجده کارتن یادداشت های این مجموعه را تایپ نماید تا بعد از غلط گیری بنده، پرینت صفحه بندی شدة آنرا باز هم برای غلط گیری نهایی برایم ارسال نمایند تا روانة چاپ و انتشار شود. با توجه به اطلاعاتی که در زمینه میزان زمانبری تایپ مطالب داشتم، توقع داشتم، ظرف پانزده و یا نهایتاً یک ماه مطالب تایپ شده را دریافت کنم و در پیگیری هایم گفته شد که تایپیست شان کارهای دیگری را نیز می باید تایپ نماید. خلاصه اینکه، تایپ مطالب آن کارتن بیش از چهار ماه به طول انجامید. و با احتساب زمان غلط گیری بنده و برآورد اینکه انتشار مطالب هر کارتن یک سال به طول خواهد انجامید، از ادامة همکاری با آن انتشاراتی به کلی منصرف شدم. ضمن آنکه، پیشنهاد آن انتشاراتی از بنیان غیرعقلائی بود. چرا که، کل مطالب این مجموعه در ابتدا می باید تایپ و غلط گیری می شدند و در پایان، یک تقسیم بندی منطقی و اختصاص هر بخش به یک مجلد صورت می پذیرفت.

به همین لحاظ، با آموزش کامپیوتری یکی از دوستان، سی دی مطالب تایپ شدة آن کارتن کذایی را غلط گیری کردم و بدیهی ست که اصلاحیة آن را به همان دلیلی که اشاره کردم، برای آن انتشاراتی نفرستادم. با تسلط روزافزون بر تایپ کامپیوتری، سرعت کارم در این زمینه بیشتر شده و در حال حاضر مطالب کارتن دوم و بخشی از کارتن سوم را تایپ کرده ام. گمان می کنم این کار را از روز اول می بایست خودم بر عهده می گرفتم. زیرا از دو امتیاز برخوردارست؛ یکی اینکه، در زمان، صرفه جویی می شود و دیگر اینکه، با توجه به در نظر گرفتن حداقل ده بیت برای هر موضوع، ابیات ضعیف و یا دارای مضامین تکراری بسیاری از موضوع هایی که دهها نمونه را به خود اختصاص داده اند در حد ده تا بیست نمونه کاهش خواهم داد که آنها نیز، به هزاران بیت خواهند رسید. اما، در مقابل با کاستن از کمیت این مجموعه و به تبع آن، افزایش کیفیت آن و در نهایت کاهش حجم مجموعة مورد بحث، ضمن صرفه جویی بیشتر در زمان، هزینة چاپ و انتشار آن، پایین خواهد آمد. و به این ترتیب؛ اگر خدا بخواهد و اتفاق خاصی رخ ندهد و سرانجام، روند کار به همین منوال پیش رود، سال آینده تایپ کل مجموعه پایان خواهد یافت.

 

هدیه ارزنده دکتر ناصر مرادی از استرالیا به موزه فرهاد 90

(موزه فرهاد 90 و هدیه ای دیگر از استرالیا)


هدیه ارزنده دکتر ناصر مرادی از استرالیا

به موزه فرهاد 90

دوست بسیار عزیزم جناب آقای دکتر ناصر مرادی چندی قبل برای دیدار با مهندس  سینا مرادی فرزند گرامی شان سفری به استرالیا داشته اند

دکتر مرادی عزیز، هدیه ارزنده ای از این مسافرت برای موزه فرهاد 90  به ارمغان آورده است که غروب امروز ( سوم فروردین 1397 )  به اینجانب فرهاد داودوندی اهدا نمودند.

این هدیه  بسیار ارزنده ( ساعتی منقش به  جاذبه های گردشگری استرالیا)  بلافاصله  در محل موزه فرهاد 90 قرار گرفت

صمیمانه برای دوست عزیزم جناب آقای دکتر ناصر مرادی آرزوی موفقیت روز افزون دارم