تاریخ تحولات اجتماعی و روزنامه‌نگاری سیاسی در بروجرد

 

 

تاریخ تحولات اجتماعی و روزنامه‌نگاری سیاسی در بروجرد

 

آقای داودوندی درود بر شما. روزتون بخیر و شادی بادا ان‌شاءالله.

 

یک بار دیگر مراتب سپاس خودم را از توجه خاص شما به کتاب «تاریخ تحولات اجتماعی و روزنامه‌نگاری سیاسی در بروجرد» تقدیم می‌کنم.

 

 با پیشنهاد شایسته‌ی شما برنامه‌ی رونمایی از این کتاب به شکلی متفاوت، در محیط اینستاگرام و به میزبانی «مؤسسه کتاب پارسی» با همکاری «دانشگاه رازی کرمانشاه» و «سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی» انجام شد که خوشبختانه نتایج بسیار خوبی به دنبال داشت، از جمله:

 

۱) در شرایط همه‌گیری کرونا و وضعیت قرمز بروجرد، هرگونه تجمع فیزیکی برای معرفی کتاب ممکن بود جان گروهی از حاضران را به خطر اندازد که خوشبختانه از آن جلوگیری شد.

 

۲) برگزاری برنامه لایو در محیط اینستاگرام، هیچ گونه هزینه و بار مالی متوجه بیت‌المال و دستگاه‌های دولتی، آن هم در شرایط خاص کنونی نکرد.

 

۳) بر خلاف یک نشست حضوری که ممکن بود بیش از چند ده نفر در آن شرکت نداشته باشند، برنامه‌ی لایو اینستاگرام این قابلیت را دارد که به شکل نامحدود مورد بازدید قرار گیرد. تا این لحظه، بیش از هشتصد نفر، از فیلم موجود این برنامه در اینستاگرام دیدن کرده‌اند.

 

 ۴) حضور دو تن از استادان و تاریخ پژوهان بنام کشوری یعنی دکتر روح‌الله بهرامی (استاد دانشگاه رازی و رئیس انجمن ایرانی تاریخ) و دکتر غلامرضا عزیزی (رئیس پژوهشکده اسناد و عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران) غنای خاصی به این برنامه داد و آن را به یک نشست کاملا آکادمیک و علمی، تخصصی تبدیل کرد.

 

۵) برنامه‌ی لایو دو شب پیش صرفاً به رونمایی از کتاب محدود نشد و استادان حاضر در برنامه، با طرح دیدگاه‌های تخصصی‌شان در «نقد و معرفی» کتاب، نکات بسیار مهمی از تحولات تاریخ‌نگاری حوزه‌ی بروجرد و لرستان را در اختیار عموم گذاشتند.

 

     با سپاس دوباره. محمد گودرزی

کتاب تاریخ تحولات اجتماعی و روزنامه نگاری سیاسی بروجرد

 

کتابی که لازم است

 

در هر کتابخانه شخصی در بروجرد

 

 وجود داشته باشد

امشب افتخاری نصیبم شد 10 جلد کتاب تاریخ تحولات اجتماعی و روزنامه نگاری سیاسی بروجرد تالیف استاد محمد گودرزی (ا. فرهیخته) را از کتابفروشی پارسی جناب آقای علی ارشاد فر خریداری کردم

 

این کتاب منحصر بفرد و بسیار جذاب زوایای تاریک تاریخ سالهای 1285 الی 1332 بروجرد را به شکلی کاملا بیطرفانه و بسیار خواندنی در اختیار علاقمندان به تاریخ بروجرد قرار داده است

 

وجود این کتاب برای تمامی کتابخانه های شخصی در بروجرد لازم است، کتابی که با این نگارش حرفه ای به مثابه گنجی برای دوست داران شهرمان ارزشمند است

 

علاقمندان می توانند این کتاب را از کتابفروشی پارسی (آقای علی ارشادفر) تهیه کنند

 

یادی از زمستان‌های خیلی سرد بروجرد

سایت روزهای بروجرد نوشت:

 

یادی از زمستان‌های خیلی سرد بروجرد

 

 تصاویر دیده نشده از برف 1342 بروجرد

 

 

 

 

به قلم: استاد محمد گودرزی- بنقل از سایت روزهای بروجرد

پس از گذشت چندین سال که از برف و زمهریر زمستانی چندان خبری نبود، زمستان امسال از چهره نقاب افکند و به واقع زمستانی کرد؛ در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه دوم و سوم بهمن ماه جاری (۱۳۹۸) برف نسبتاً سنگینی در بسیاری از مناطق نیمه غربی – شمالی کشور و بروجرد بارید و تا نزدیک به دو هفته، سرما و یخبندان را حاکم کرد. همان روزها با دوست فاضل و عزیزم، استاد شعبانی (مدرس جغرافیا و علوم زمین) درباره وضعیت هوای روزهای آینده گفتگویی مفصل داشتم. وی با توجه به داده های سایت های معتبر هواشناسی در اروپا پیش بینی کرد که احتمال ورود یک سامانه قدرتمند قطبی به ایران تا حدود بیستم بهمن ماه وجود دارد و افزود که اگر الگوهای اعلان شده ثابت بماند و تغییر نکند، شاهد زمستانی توفنده و بسیار سرد خواهیم بود.

پیش بینی استاد و دیگر نهادهای مربوطه در این زمینه دُرست بود و سامانه قطبی که از شنبه ۱۹ بهمن ماه از مرزهای شمال غربی وارد کشور شد، بخش گسترده ای از ایران زمین را تحت تأثیر قرار داد و به ویژه در مناطق کوهستانی آذربایجان، کردستان و گیلان سنگ تمام گذاشت. تصاویری که دیروز و امروز از بارش برف سنگین در مناطقی از جمله سقز، بانه، بوکان و خصوصاً خلخال در فضای مجازی منتشر شد، حکایت از آن دارد که زمستان امسال آمده تا قدرت نمایی کند! انتشار این تصاویر، خاطرات گذشته را زنده کرد و برخی را به سال های دور و زمستان های بسیار سخت و طاقت فرسای دهه های چهل و پنجاه خورشیدی برد.

استاد رحمت شعبانی (معلم بازنشسته و مدرس جغرافیا و علوم زمین در دانشگاه ها)

 از آن میان، استاد شعبانی که ظاهراً در جستجوی خاطرات گذشته آلبوم قدیمی به یادگار مانده از پدر خانم‌شان –زنده یاد محمد اقتصادیان- را ورق می زدند، به ده قطعه عکس نسبتاً با کیفیت و بسیار جالب از زمستان ۱۳۴۲ در بروجرد برخورد کردند و سخاوتمندانه آنها را برای نشر در فضای مجازی در اختیارم گذاشتند.

 مرحوم محمد اقتصادیان (۱۳۱۵- ۱۳۹۶)  بازنشسته ارتش بود که تا قبل از سال ۱۳۴۹ درخیابان سید مصطفی کنونی روبروی درمانگاه فرهنگیان مغازه باتری سازی داشت و کسبه قدیمی این خیابان ایشان را به عنوان استادکار برق و باطری ماشین می شناسند. هرچند به دُرستی روشن نیست که این ده قطعه عکس توسط چه کسی گرفته شده، وجود آنها در آلبوم خانوادگی و نیز عدم حضور مرحوم اقتصادیان در هیچ یک از آنها این گمان را تقویت می کند که احتمالاً عکاس خود او بوده است. انبوه حیرت آور برف آن اندازه شگفت آور و دیدنی بود که صحنه هایی از آن با دوربین عکاسی برخی افراد صاحب ذوق ثبت شود و به یادگار بماند. انتشار چند قطعه عکس قدیمی دیگر از زمستان سال ۱۳۴۲ در فضای مجازی در روزهای اخیر، مؤید این نکته است. به هر حال، این عکس های ارزشمند بخشی از گذشتة شهر ما را برای نسل امروز زنده و ماندگار کرد.

زنده یاد محمد اقتصادیان (۱۳۱۵-۱۳۹۶)

در ادامه، عکس های زنده یاد محمد اقتصادیان و گزارشی کوتاه اما مهم از بارندگی برف در بهمن ماه ۱۳۴۳ تقدیم می شود. تا آنجا که من می دانم این نوشتة کوتاه، تنها گزارش مستند و منتشر شدة در دسترس از زمستان ۱۳۴۳ است. گزارش را زنده یاد سید هادی حائری (کوروش) نوشته است که در آن زمان ریاست «اداره غله بروجرد» را برعهده داشت. این گزارش بخشی از مقدمه ای است که نویسنده، به عنوان رئیس «انجمن ادبی دانشوران بروجرد» بر تابستان سبز، نخستین نشریه این انجمن نوشته و در تیرماه ۱۳۴۴ منتشر شده است.

گزارش سید هادی حائری از زمستان ۱۳۴۳ بروجرد

   «نویسنده تا کنون دو زمستان بروجرد را در سال های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ خورشیدی دیده ام که بسیار سخت و طاقت فرسا بوده است. به عنوان نمونه می توان گفت امسال، که هنوز اوائل بهمن ماه می باشد به قدری برف آمده که بیشتر کوچه های کم عرض شهر تا حدود پشتِ بام ها را فرا گرفته و ناچار ساکنان آن خانه ها از روی بام ها عبور و مرور می کنند. اهالی در جلو مسجد شاه بروجرد و چند نقطه دیگر، همچنین در حیاط بعضی خانه ها در برف تونل زده و میان «تونل برفی» راه باز کرده بدین ترتیب رفت و آمد انجام می گیرد.

زنده یاد سید هادی حائری (شاعر و نویسنده) عکس در ۱۳۷۱ گرفته شده است.

در اغلب خیابان های پر برف شهر، راه باریک و لغزانی ایجاد شده که به علت یخ بستنِ زمین باید در آن با تأمل و سختی به پیاده روی خود ادامه داد. بیش از ۱۵ روز است که ماشین ها و تاکسی ها کار نمی کنند … برق شهر قریب ۱۰ روز بکلی قطع و شب های بروجرد غرق در ظلمت بود. کلیه دبستان ها و دبیرستان ها را یک هفته تعطیل کردند.

 شب ها از کوه و بیابان گرگ ها به کوچه ها و خیابان ها می آیند و سگ ها را می درند و اگر گوسفندی به چنگ آورند آن را طعمه خود می سازند و به زن یا مردی که شب در خارج از خانه دیده شود حمله می کنند و قبل از سپیده صبح مجدداً از شهر خارج می شوند. مدت یک ماه می گذرد که در نتیجه قطع سیم ها، تلفن های شهر از کار افتاده و بر اثر یخبندان، آذوقه و مایحتاج زندگی به دشواری تهیه می شود. از ابتدای زمستان تقریباً به طور مداوم آسمان ابری بوده و ۳۰ روز است که سه روز هم هوا آفتابی نبوده است. با تمام این تفاصیل ریزش برف سنگین هنوز ادامه دارد …

آقای حسین حزین (شاعر بروجردی) امروز اظهار می کرد که در تمام ۵۶ سال عمر خود تا امسال چنین برف و سرمایی را در بروجرد ندیده است. (سید هادی حائری، بروجرد، ششم بهمن ماه ۱۳۴۳)

 

بروجرد میدان پهلوی سابق (شهدای کنونی) در عکس، بخشی از مجسمه شاه نیز دیده می شود.

 

بروجرد، صحن مسجد جامع. در عکس چند نفر از مسئولان شهری دیده می شوند که هیچ کدام شناخته نشد.

 

بروجرد خیایان شهناز (سید مصطفی کنونی) در عکس بخشی از ساختمان مرکز دانشسرای مقدماتی پسران بروجرد -محل کنونی دبیرستان حزب اله کنونی -دیده می شود.

 

بروجرد. کوچه ای در خیابان بحرالعلوم

 

بروجرد. اهالی انبوه برفهای داخل شهر را جمع آوری و به بیرون شهر منتقل می کنند.

 

بروجرد. اتومبیلی که در انبوه برف غرق شده است.

 

بروجرد. میدان تازه تأسیس بهار.

 

بروجرد. خیابان انباشته از برف

 

بروجرد. میدان شهدای کنونی. اهالی برای بیرون بردن برفها از شهر بسیج شده اند.

 

بروجرد. ابتدای خیابان سیروس. دفتر شرکت مسافربری میهن تور

استاد محمد گودرزی

 

استاد محمد گودرزی "الف. فرهیخته"

نگاه لوکس و دکوری به کتاب

خرم آباد- ایرنا - میزان کتابخوانی هر جامعه ای با بررسی سرانه مطالعه سنجیده می شود که در ایران هنوز درصد دقیق قابل استنادی که مورد تایید همه متولیان امور کتاب و مطالعه باشد در این زمینه وجود ندارد اما آنچه عیان است نگاه لوکس ، شیک و دکوری به کتاب است.

 

حال ناخوش کتاب ، کتابخوانی و مطالعه در جامعه امروزی ، عالم مجازی و واقعی نمی شناسد حال یکی از شیوه های رایج برای نشان دادن این اوضاع استناد به سرانه مطالعه در کشور است که این رقم در کشور از چنان طیف وسیعی برخوردار است که از 2 دقیقه تا 70 و چند دقیقه را در برمی گیرد.
کارشناسان بر این نکته تایید می کنند که تفاوت در ارائه میزان سرانه مطالعه علاوه بر اینکه نشان دهنده تنوع نهادهای مرتبط با موضوع کتاب و کتابخوانی است نشان دهنده عدم تفاهم قابل مشاهده دیدگاه های دستگاه ها و نهادهای مختلف مرتبط با موضوع کتاب و کتابخوانی و مطالعه در کشور است.
در گفت و گو با کارشناسان و صاحبان اندیشه در عرصه کتاب و کتابداری بر این نکته تاکید می شود که وضعیت مطالعه و کتابخوانی مردم مطلوب نیست و این عدم مطلوبیت در اوضاع مطالعه در عصر ارتباطات و گسترش فضای مجازی هم تداوم پیدا کرده است.

**نگاه شیک و فضیلت گونه به کتاب
محمد گودرزی عضو کمیته نهضت مطالعه مفید شهرستان بروجرد در گفت و گو با ایرنا گفت: در زمینه سرانه مطالعه در کشور آماری دقیق که حاصل کاری علمی ، تحقیقاتی، کلاسیک و دانشگاهی باشد وجود ندارد و یا اگر انجام شده تحقیقی که به طور کامل نهادهای مرتبط با کتابخوانی و کتاب را در برگیرد نبوده است.
وی افزود:در نتیجه چنین رویکردی نمی توان به صورت عدد و رقم ، به میزان سرانه مطالعه دست یافت اما آنچه که غیرقابل انکار است میزان اندک مطالعه در بین اقشار مختلف جامعه و نگاهی فضیلت گونه، شیک و دکوری به موضوع کتاب و مطالعه است که از گذشته تاکنون وجود داشته است.
عضو کمیته نهضت مطالعه مفید شهرستان بروجرد گفت: این شیوه نشان می دهد موضوع کتاب و مطالعه هنوز به یک ضرورت و اولویت در زندگی مردم نرسیده است و این عدم ضرورت را در نبود و یا میزان کم سهم کتاب در سبد خرید خانواده می توان مشاهده کرد.
گودرزی با اشاره به اینکه اولویت زندگی های امروزی تامین نیازهای اقتصادی و مالی است اظهار کرد: در چنین شرایطی مسائل و نیازهای فرهنگی ضروری به نظر نمی رسند و عملا نیز جایگاهی برای مطالعه و کسب علم و دانش در نظر گرفته نخواهد شد.
به گفته وی مطالعه و خواندن که باید به صورت رسمی در دانشگاهها و مدارس پرداخته شود نیز امروز بیشتر از گذشته جنبه ظاهری پیدا کرده بخصوص در شرایطی که مقالات علمی، تحقیق و پژوهش خرید و فروش شود ،قشر دانشجو و تحصیل کننده های در مدارس و دانشگاه نیز پیگیر مطالعه و خواندن نمی شوند.

**مطالعه و خواندن اولویت زندگی مردم نیست
عضو کمیته نهضت مطالعه مفید بروجرد با اشاره به این که مطالعه و کتابخوانی اولویت امروز جامعه ما نیست گفت:مطالعه و خواندن در برهه ای از تاریخ مثلا در اوایل انقلاب بسیار جدی و بااهمیت بود اما به مرور زمان از اهمیت آن کاسته و به حاشیه رانده شد.
وی با بیان اینکه جایگاه خرید کتاب در سبد خرید خانوار نزدیک به هیچ است افزود: اصلاح این وضعیت نامطلوب تنها با عزمی جدی امکان پذیر است و با یک راهکار و چند راهکار نمی توان به وضعیت مطلوب رسید.
این کارشناس حوزه کتابداری گفت: اگر مردم به مطالعه و کتابخوانی در زندگی خود اولویت دهند در بسیاری از شیوه های نادرست زندگی خود که اثرات نامطلوبی بر محیط پیرامون و محیط زیست دارد ، تجدید نظر می کردند.
وی افزود: بدون شک اگر مردم مطالعه ای چه بصورت خواندن کتاب و مقاله در خصوص بحران آب و خشک شدن سفره های آب زیر زمینی داشتند از بسیاری از رفتارهای تهدید آمیز و آسیب زا به طبیعت خودداری می کردند.
گودرزی با تاکید بر این که در دنیای توسعه یافته، مطالعه و خواندن یک ضرورت است اظهار کرد: در دنیای امروز فضای مجازی نیز واقعیتی غیرقابل انکار است که وارد نشدن به فرصت های این عرصه در زمینه های مختلف و بخصوص مطالعه و خواندن، نوعی دور شدن از واقعیت است.
عضو کمیته نهضت مطالعه شهرستان بروجرد با اشاره به اینکه در عرصه خواندن و مطالعه ، فضای مجازی نه تنها تهدید نیست بلکه فرصتی است که همگان از آن بهره می برند گفت: با توجه به انتشار آثار و کتاب ها در قالب های پی دی اف و یا انتشار الکترونیک روزنامه ها ،فضای مجازی بر صنعت چاپ اثر منفی گذاشته است.
 

 

استاد محمد گودرزی ( الف. فرهیخته)

 

تراز مالی شهرداری بروجرد در سال 1329- منتشره در روزنامه بروجرد، شماره ششم خرداد 1330

 

برگی از تاریخ بروجرد:

 

قابل توجه اعضای شورای اسلامی شهر

 

و رسانه های بروجرد

 

در پُست قبلی که در بارة شورای اسلامی شهر نوشتم، بر لزوم رعایت اصل «شفافیت» و ارتباط شورا با رسانه¬ها تأکید کردم. روشن است که سخن گفتن از «شفافیت» کافی نیست، قانون ابزار عملی شفافیت را مشخص کرده است:

 

به استناد بند دهم ماده 71 «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور» مصوب ششم مهر 1382 شورای اسلامی شهر موظف است با «تأیید صورت جامعِ درآمد و هزینه شهرداری، که هر شش ماه یک‌ بار توسط شهرداری تهیه می‌شود، آن را برای آگاهی عمومی منتشر کند».

 

در گفتگوی تلفنی از دوست عزیزم آقای فرهاد داودوندی، خبرنگار مستقل و مدیر وبلاگ farhad90 انتشار گزارش¬های مالی شهرداری در سال¬های گذشته را جویا شدم. ایشان با کلام آمیخته به طنز خود گفت: «من که هیچ، اجدادِ من هم به خاطر نمی¬آورند که چنین اتفاقی افتاده باشد!»

 

در پاسخ، از ایشان خواستم که دست کم پای اجدادشان را میان نیاورند! شاید انتشار گزارش¬های مالی شهرداری برای نسل ما امری شگفت باشد، یقیناً برای پدران یا پدر بزرگان ما کاملاً عادی بوده است.

 

‌برابر ماده 42 «قانون تشکیل شهرداریها و انجمن شهرها و قصبات» مصوب 4 مرداد ماه 1328 مجلس شورای ملی، شهرداری هر شهری وظیفه داشته است که در آخر هر سال، صورت جامعی از درآمد و هزینه شهرداری را که به تصویب انجمن شهر رسیده باشد برای اطلاع عموم منتشر کند.

 

به استناد بریده روزنامه «بروجرد» به تاریخ خرداد 1330، صورت مالی (تراز مالی) شهرداری بروجرد در سال 1329 برای اطلاع عموم منتشر شده است. مطالعه این تراز بسیار جالب و خواندنی از انضباط مالی حاکم بر مجموعه شهرداری در آن زمان حکایت دارد:

 

اولاً دو ستونِ بدهکار و بستانکار، برابر است و حتی یک دینار (در سال 1329 هر ریال معادل 100 دینار بود) اختلاف در آن دیده نمی¬شود.

 

ثانیاً در  مجموع، هزینه¬ها از درآمدها کمتر است و تراز مالی، مثبت.

 

آیا شورای پنجم می¬تواند با انجام اصلاحات لازم، انضباط مالی را به شهرداری برگرداند و تراز منفی آن را مثبت کند؟ اگر این اتفاق بیافتد، یقیناً آرزو یا حسرت انتشار گزارش¬های مالی شهرداری نیز به وقوع خواهد پیوست!

 

نوشته : استاد محمد گودرزی ( الف. فرهیخته)